Η Καστοριά αποτελεί τον 6ο σταθμό της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη, ύστερα από Έβρο, Ζάκυνθο, Αργολίδα, Φωκίδα και Πιερία.
Το σχέδιο αποτελεί μια «κοινή δέσμευση συνεργασίας» για τις προτεραιότητες της περιοχής, ύψους 592 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει υποδομές και πολιτικές «με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση» καθώς και με «ενδεικτικές παρεμβάσεις που προτεραιοποιήθηκαν και απαιτούν μεγαλύτερη ωρίμαση για την υλοποίησή τους το επόμενο διάστημα και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων». Κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό Θανάσης Κοντογεώργης αναφέρθηκε στον "εθνικό στόχο της διπλής σύγκλισης" που είχε θέσει ο πρωθυπουργός, κατά την παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής Περιφερειακής & Τοπικής Ανάπτυξης.
«Κοινή υποχρέωση κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης να πάμε ένα βήμα μπροστά και να μην αφήσουμε κανένα τόπο πίσω, ειδικά σε περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κοντογεώργης.
Μέσω του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης ενισχύονται οι επενδύσεις και το εργατικό δυναμικό στις περιοχές που επηρεάζονται άμεσα από τη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης της χώρας μας προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Στο πλαίσιο των υφιστάμενων προσκλήσεων ανακοινώθηκε και παρουσιάστηκε σήμερα η έγκριση για 90 επενδυτικά σχέδια ύψους 32,3 εκατ. euro. Μέσω του Πυλώνα ΙΙΙ του προγράμματος θα χρηματοδοτηθούν έργα 80 εκατ. euro στη Δυτική Μακεδονία, ενώ εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση και για την ίδρυση Σχολής Αστυφυλάκων στην Καστοριά.
Μέτρα και δράσεις στο τοπικό σχέδιο της Καστοριάς
Τα υπόλοιπα μέτρα και οι δράσεις που συμφωνήθηκαν και εντάσσονται στο τοπικό σχέδιο ανάπτυξης είναι τα εξής:
Η κατασκευή επαρχιακής οδού Καστοριάς - Πτολεμαΐδας στο τμήμα ρέμα Κώτουρη - όρια Νομού Κοζάνης με σήραγγα στην Κλεισούρα, έργο προϋπολογισμού 71 εκατ. euro με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, συνεχίζεται και η πρόοδος των εργασιών βρίσκεται στο 40%.
Για την στήριξη του πρωτογενούς τομέα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χρηματοδοτεί μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης πλήθος εγγειοβελτιωτικών έργων για την βελτίωση των υποδομών ύψους 87 εκατ. Euro. Μέσω του ίδιου προγράμματος θα χρηματοδοτηθεί το φράγμα και τα αρδευτικά δίκτυα Διποταμίας στο Δήμο Νεστορίου, μετά από την εκπόνηση νέων συμπληρωματικών μελετών.
Σε ό,τι αφορά στο Φράγμα Νεστορίου, έργο 49 εκατ. Euro που αναμένεται να εξυπηρετήσει την άρδευση ~75.000 στρεμμάτων γης, ολοκληρώνεται η διαδικασία εκκαθάρισης της υπό διάλυση σύμβασης, με την οποία είχε υλοποιηθεί ποσοστό ~20% του έργου.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει μεριμνήσει για τη συνέχιση του έργου. Συγκεκριμένα, ακολουθεί άμεσα πρόσκληση στους επόμενους κατά σειρά μειοδότες του διαγωνισμού, ώστε να αναλάβουν το υπολειπόμενο αντικείμενο των εργασιών με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που είχαν υποβάλει. Σημειώνεται ότι για να καταστεί το φράγμα λειτουργικό, εκτιμάται θα απαιτηθούν συμπληρωματικές εργασίες και τα αντίστοιχα κονδύλια, για τα οποία έχει υπάρξει μέριμνα.
Ταυτόχρονα οι παραγωγοί ενισχύονται με στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων, ενώ επενδυτικά σχέδια χρηματοδοτούνται τόσο από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικά για την στήριξη των μηλοπαραγωγών σχεδιάστηκε ad hoc πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης για ζημιές απώλειας παραγωγής στην καλλιέργεια της μηλιάς που οφείλονται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες και αφορούν καιρικά φαινόμενα που αποκλίνουν από τον αναμενόμενο τοπικά μέσο όρο και οι αποζημιώσεις θα καταβληθούν μέχρι τις αρχές Απρίλη.
Στήριξη στους γουνοποιούς και στους εργαζόμενους στην γουνοποιία
Για τον κλάδο της γούνας που επλήγη από τις διεθνείς κυρώσεις που έχουν επιβληθεί μετά την έναρξη του πολέμου, οι επιχειρήσεις έχουν ήδη αποζημιωθεί μέσω έκτακτων επιχορηγήσεων από το 2022 με 3,6 εκατ. euro μέσω του πρώτου κύκλου και 8 εκατ. euro μέσω του δεύτερου κύκλου στήριξης των επιχειρήσεων. Παράλληλα, είναι προς επεξεργασία νέο σχήμα ενίσχυσης σε συνεργασια με την Ομοσπονδία, σύμφωνα με τους κανονισμούς για τις κρατικές ενισχύσεις. Για τους εργαζομένους στον κλάδο της γουνοποιίας, σχεδιάζεται νέο πρόγραμμα απασχόλησης από τη ΔΥΠΑ, ενώ εγκρίθηκε και η παράταση του καθεστώτος αναστολής για εργαζόμενους στην γουνοποιία.
Στον τομέα της ενέργειας, προχωρούν τα έργα για την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου. Εντός των επόμενων δύο ετών θα κατασκευαστεί 120 χλμ. συνολικών έργων, ενώ το ποσοστό ολοκλήρωσης των εργασιών ανέρχεται σε 40%.
Στο πλαίσιο του χωρικού σχεδιασμού, σε εξέλιξη είναι η εκπόνηση των μελετών οριοθέτησης των οικισμών των δήμων Καστοριάς και Νεστορίου. Η λίμνη Καστοριάς εντάσσεται σε περιοχή Natura 2000 και μελετώνται δράσεις για την αποτελεσματική προστασία της με καθορισμό των χρήσεων γης για την άσκηση δραστηριοτήτων. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η διαβούλευση για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και το Σχέδιο Διαχείρισης και γίνεται επεξεργασία των σχολίων.
Το Ιούνιο του 2024 ολοκληρώθηκε η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων του Άργους Ορεστικού και αναμένεται η σύνδεσή του για να ξεκινήσει η λειτουργία του. Παράλληλα, είναι σε στάδιο μελετών η αναβάθμιση της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (Κοζάνη) σε Μονάδα Ανάκτησης-Ανακύκλωσης (ΜΑΑ), έργο ΣΔΙΤ 12 εκατ. euro που θα εξυπηρετήσει το σύνολο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Για την θωράκιση της περιοχής έναντι της κλιματικής κρίσης, έχει σχεδιαστεί και υλοποιείται ένα πλέγμα δράσεων και έργων για την ενίσχυση του εξοπλισμού και την αναβάθμιση των υποδομών, αλλά και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού.
Για την ανάδειξη του πολιτισμού έχει ήδη ολοκληρωθεί πλήθος παρεμβάσεων από το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ σε εξέλιξη είναι η αποκατάσταση και ανάδειξη του τεμένους Κουρσούμ. Για το Ξενία Καστοριάς, που έχει ήδη παραχωρηθεί από την ΕΤΑΔ στο Υπουργείο Πολιτισμού, μετά την ολοκλήρωση των μελετών, θα δημοπρατηθεί το έργο της αναβάθμισης του για την επέκταση του Βυζαντινού Μουσείου της Καστοριάς.
Καστοριά, τουρισμός και αγροδιατροφή
Το σχέδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού στηρίζεται στην σύζευξη τουρισμού και πολιτισμού, στη διασύνδεση του τουρισμού με τον κλάδο της αγροδιατροφής, καθώς και στην περαιτέρω ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού στην περιοχή. Σε διαδικασία αξιολόγησης είναι η αίτηση που έχει υποβληθεί για την χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρότασης του Δήμου 'Αργους Ορεστικού για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων των ιαματικών λουτρών Αμμουδάρας στο 'Αργος Ορεστικού.
Στον τομέα της υγείας, στο ΕΣΠΑ έχει ενταχθεί η ενεργειακή αναβάθμιση του νοσοκομείου Καστοριάς, έργο που έχει ήδη δημοπρατηθεί. Με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκτελείται η αναβάθμιση του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου, αλλά και η αναβάθμιση του κέντρου υγείας 'Αργους Ορεστικού. Παράλληλα, έχει αυξηθεί τόσο το ιατρικό όσο και το νοσηλευτικό προσωπικό στο νοσοκομείο, ενώ έχει ενισχυθεί κατά 70% ο προϋπολογισμός του νοσοκομείου από το 2019 έως το 2023.
Για την κοινωνική προστασία σχεδιάζεται πρόγραμμα για την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, καθώς και πλέγμα δράσεων για την ενίσχυση της οικογένειας και των ευπαθών ομάδων.
Παράλληλα, προχωράει ο διαγωνισμός ΣΔΙΤ για την ανέγερση των φοιτητικών εστιών στις Πανεπιστημιουπόλεις του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας που περιλαμβάνει την κατασκευή φοιτητικών εστιών στην Καστοριά δυναμικότητας 150 κλινών περίπου 5.000 τ.μ..
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση θα συνεργαστεί με την αυτοδιοίκηση για την ωρίμαση προτάσεων που αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση και αυτονομία, παραχωρήσεις ακινήτων για δραστηριότητες των τοπικών κοινωνικών και οικονομιών κ.α.
Στο κυβερνητικό κλιμάκιο που βρέθηκε σήμερα στην Καστοριά συμμετείχαν οι Κ.Τσιάρας, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Σ.Ζαχαράκη, Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής & Οικογένειας, Ν.Παπαθανάσης, Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Θ.Κοντογεώργης, Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, Ν.Ταχιάος, Α.Σδούκου, Υφυπουργός αρμόδια για θέματα ενέργειας, Υφυπουργός Υποδομών, Α. Μάνη Παπαδημητρίου, Υφυπουργός Ανάπτυξης, Δ.Σταμενίτης, Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Β. Τουρνάς, Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Κ.Γκιουλέκας, Υφυπουργός Εσωτερικών, Λ. Βιλδιρίδη, ΓΓ Υπηρεσιών Υγειάς, Π.Στάθης , ΓΓ Δημοσίας Τάξεως, Ε.Μπακογιάννης, ΓΓ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Γ.Διδασκάλου, ΓΓ Πολιτισμού, Γ.Στρατάκος ΓΓ Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Δ.Παπαγιαννίδης, ΓΓ Ενωσιακών Πόρων & Υποδομών, Β.Κουτσούκου, ΓΓ Τουριστικής Πολιτικής και Σπ. Πρωτοψάλτης, Διοικητής ΔΥΠΑ.
