και της Τρόικας, και συχνά στριμώχνει στη γωνία τα κοινωνικά και εκπαιδευτικά κριτήρια. Οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν συνήθως στις συγχωνεύσεις είτε δικαιολογημένα είτε γιατί διακατέχονται γενικά από μια αμυντική στάση. Είναι φανερό ότι ισοπεδωτικές λογικές δε βοηθούν. Είναι λάθος ένα γενικό Ναι σε κάθε συγχώνευση ή ένα στείρο Όχι. Η κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται χωριστά με γνώμονα την παροχή της καλύτερης δυνατής εκπαίδευσης αλλά και το συνυπολογισμό του κοινωνικού ρόλου του σχολείου. Πολύ μικρές σχολικές μονάδες δεν διασφαλίζουν πλήρεις υποδομές και ολοκληρωμένη διδασκαλία, πράγμα που αποβαίνει σε βάρος των μαθητών. Σε δυσπρόσιτες περιοχές όμως είναι απαραίτητο να διατηρηθούν, έστω και με υψηλότερο κόστος, γιατί αποτελούν παράγοντα τόνωσης τους. Ο ανασχεδιασμός αυτός όμως απαιτεί περισσότερο χρόνο και δε γίνεται με το «έτσι θέλω» είτε του Υπουργείου είτε των τοπικών ομάδων πίεσης. Τέλος, κανείς δεν διαφωνεί με το νοικοκύρεμα και τη μείωση της σπατάλης στη δημόσια εκπαίδευση. Όμως η εξοικονόμηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού από μια ορθολογική αναδιάρθρωση πρέπει να επενδυθεί για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας κι όχι για την κάλυψη των ελλειμμάτων όπως ορίζει το Μνημόνιο.

2. Βιωσιμότητα Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας. Στο Δημοτικό Συμβούλιο επικράτησαν πάλι οι ανέξοδες κορώνες και ο λαϊκισμός. Καμία αυτοκριτική ή ανάληψη ευθύνης για τα σημερινά αδιέξοδα της Ανώτατης εκπαίδευσης, τοπικά και πανελλαδικά. (Η καλή δουλειά που γίνεται από αρκετούς επιστήμονες, τόσο στο Πανεπιστήμιο όσο και στο ΤΕΙ, δεν σώζει την κατάσταση). Η σκληρή πραγματικότητα της ισχνής αγοράς εργασίας, της υπερπαραγωγής πτυχιούχων με αθρόες ιδρύσεις Τμημάτων σε όλη τη χώρα, δεν ξεπερνιέται με ονειροβασίες σε μια εικονική πραγματικότητα. Για άλλη μια φορά είδαμε τις περισσότερες παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου να συναγωνίζονται σε υποσχέσεις και ψηφίσματα για τους φοιτητές – «πελάτες» της πόλης, διαδικασία την οποία ο εκπρόσωπος μας κ. Λ. Ιωαννίδης αποδοκίμασε και δεν συμμετείχε. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι «αν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή νοοτροπίας κινδυνεύουμε να μείνουμε σε λίγα χρόνια χωρίς Πανεπιστήμιο, αλλά και χωρίς ΤΕΙ».

Το πρόβλημα του Πανεπιστημίου δεν είναι απλά οικονομικό ή στεγαστικό. Είναι θέμα ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ, η οποία απαιτεί πάρα πολλά: την ύπαρξη ενός ελάχιστου αριθμού Σχολών και Τμημάτων, ελκυστικές ειδικότητες, υψηλή επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων κ.α. Οι όροι αυτοί σε μεγάλο βαθμό δεν συντρέχουν και η δημιουργία τους δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων. Εξαρτάται από το αν υπάρχει σήμερα διαθέσιμος «χώρος» στην Ανωτάτη εκπαίδευση, (η συνολική και χωροταξική αναδιάρθρωση της οποίας πρέπει κάποτε να προχωρήσει), καθώς και από τις πολιτικές τόνωσης των περιφερειών από το κράτος. Ανάλογα προβλήματα, αν και σε μικρότερο βαθμό, αντιμετωπίζει και το ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας. Το 1/3 των Τμημάτων του είναι προβληματικά ή στα όρια της βιωσιμότητας. Και παρά τα λεφτά που ξοδεύτηκαν για νέα μεγάλα κτήρια, υπάρχουν Τμήματα που δεν έλκουν παρά ελάχιστους φοιτητές (Αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα ότι τα κτήρια και τα λεφτά δεν αρκούν για μια βιώσιμη λύση).

Με αυτά τα δεδομένα η Κίνηση τοποθετείται ως εξής:

Λέμε ΝΑΙ στο Πανεπιστήμιο (και γενικά στα Ιδρύματα της Ανώτατης εκπαίδευσης της Δυτικής Μακεδονίας) εφόσον:

· Εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια βιωσιμότητα τους (με βάση όσα αναλύθηκαν πιο πάνω), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συγχωνεύσεις ή μετεξελίξεις ακαδημαϊκών μονάδων.

· Εντάσσονται σε έναν ολοκληρωμένο εθνικό σχεδιασμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης χωρίς τοπικισμούς, αλλά με ορθολογικά και περιφερειακά κριτήρια.

· Δεν έχουν Τμήματα «ατάκτως διεσπαρμένα» (Εδώ όλοι πλέον συμφωνούν, αλλά κανείς δεν φτάνει στο δια ταύτα !).

· Διαθέτουν επαρκείς υποδομές και επιστημονικό προσωπικό.

· Προωθούν μεταξύ τους όλες τις απαραίτητες συνέργειες για οικονομίες κλίμακας, πιθανές συστεγάσεις εργαστηρίων και κοινή χρήση ακριβού εξοπλισμού, μείωση γνωστικών επικαλύψεων κλπ

Οι δύο πρώτοι όροι προϋποθέτουν: α) άμεση σύνταξη σοβαρής και αντικειμενικής μελέτης για όλη την Ανώτατη Εκπαίδευση από τη Σύνοδο των πρυτάνεων και των προέδρων των Πανεπιστημίων / ΤΕΙ και β) αντίστοιχη περιφερειακή μελέτη από τα δύο Ιδρύματα της Δυτικής Μακεδονίας. Αυτή η δουλειά έπρεπε να γίνει εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον. Η «αυτοτέλεια» των ΑΕΙ δε γεννά μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Αν δεν καταθέσουν βιώσιμη λύση τα Ανώτατα Ιδρύματα, θα επιβάλει τη δική της λύση η Κυβέρνηση, έχοντας ως κριτήριο μια «λογιστική» (μνημονιακή) λογική και ως άλλοθι το ότι δεν της υποβλήθηκε συνολική πρόταση από την ηγεσία των ΑΕΙ.

Οι Δήμοι και η Περιφέρεια μόνο γνωμοδοτικά μπορούν να παρέμβουν σε αυτή τη διαδικασία επανασχεδίασης. Το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ δεν είναι «δικά μας». Ανήκουν σε όλο τον ελληνικό λαό και πρώτιστο μέλημα τους είναι να παράγουν αποφοίτους με προοπτικές κι όχι εφήμερες λύσεις για την τοπική κατανάλωση.