σταθεί στον Σεπτέμβριο του 2019, όταν ο νεοεκλεγείς κ. Μητσοτάκης από το βήμα του ΟΗΕ αποφάσισε και διάταξε, ερήμην της τοπικής κοινωνίας, ένα άρον - άρον πρόγραμμα απόσυρσης όλων των λιγνιτικών μονάδων, με ταυτόχρονη επιζήμια εξάρτηση της Ελλάδας από το ρυπογόνο και εισαγόμενο φυσικό αέριο. Από τότε, όμως, πέρασαν έξι χρόνια.

Σε αυτά τα χρόνια, τα 7,5 δισεκατομμύρια ( https://www.primeminister.gr/2021/11/26/28058 ) που ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης έταξε στις 26 Νοεμβρίου 2021 από την Κοζάνη, διαβεβαιώνοντας ότι «ουδέποτε στην ιστορία, οποιασδήποτε Περιφέρειας, έχουν κινητοποιηθεί τόσο γρήγορα, τόσοι πολλοί πόροι» και κάνοντας λόγο για «πρωτοφανές ποσό που έχει εξασφαλιστεί», κάπου χάθηκαν στο δρόμο. Φτάσαμε στο σημείο ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης την Πέμπτη να τα προσγειώνει σε 1 δις, αναφέροντας επί λέξει στην ομιλία του πως «το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης θα εισφέρει στην Δυτική Μακεδονία παραπάνω από 1 δισεκατομμύριο». 

Ακόμα, όμως, και για το 1 δις επιμένουν να μιλούν μόνο για προϋπολογισμούς και εντάξεις, αποφεύγοντας επίμονα κάθε λέξη για τις πραγματικές πληρωμές στην τοπική οικονομία. Θυμίζω ότι η απάντηση του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Παπαθανάση (του Προέδρου της Κυβερνητικής Επιτροπής Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που δεν έχει συνεδριάσει από το …2020) για τις πραγματικές πληρωμές του Προγράμματος ΔΑΜ περιορίστηκε σε ελάχιστες χιλιάδες ευρώ. Όσο για τα σεμινάρια καταρτίσεων, τα καρπώθηκαν εταιρείες της Αθήνας. Οι εκατοντάδες θέσεις εργασίας της κ. Κεραμέως είναι πρόσκαιρες λίγων μηνών, με πλήρη αθέτηση της δέσμευσής της για τους 120 εργολαβικούς εργαζομένους του ΑΗΣ Μελίτης ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12898589.pdf ). Οι δε Προσκλήσεις δεν διστάζουν εξόφθαλμα να εξυπηρετούν ισχυρά συμφέροντα, συνιστώντας μείζονα πρόκληση εμπαιγμού προς τους μικρομεσαίους παραγωγούς ΑΠΕ της περιοχής, ζήτημα για το οποίο αύριο Δευτέρα στις 14:00 περιμένω τον κ. Παπαθανάση στη Βουλή να δούμε τι απαντήσεις έχει να δώσει στη σχετική Επίκαιρη Ερώτησή μου ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12892787.pdf )

Στην πραγματική ζωή, μακριά από τα παράλληλο σύμπαν των αγνοούμενων δισεκατομμυρίων του κ. Μητσοτάκη, οι αληθινοί αριθμοί παραμένουν αδιάψευστοι μάρτυρες για το “ντόμινο” συνεπειών που προκάλεσε η δική του απόφαση. Επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά ότι η Δυτική Μακεδονία καταγράφει τρεις αρνητικές πρωτιές στην Έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α. «Περιφέρειες και πόλεις του ΟΟΣΑ με μια ματιά, 2024» («OECD Regions and Cities at a Glance, 2024» https://www.oecd.org/en/publications/oecd-regions-and-cities-at-a-glance-2024_23b366ee-en/greece_dfb7f427-en.html ), καθώς είναι πρώτη σε μείωση πληθυσμού, πρώτη σε ποσοστό ανεργίας και πρώτη σε μείωση του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Από τις πολυδιαφημισμένες 16 εμβληματικές επενδύσεις του 2020,  μόλις οι 4 εντάχθηκαν στο εγκριθέν από την Ε.Ε. Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης και τελικώς απέμεινε μόνο η μία. 

Μεγάλα εμβληματικά έργα για την περιφέρεια ξέμειναν στα αζήτητα, όπως ο σιδηρόδρομός μας, για τον οποίο το Υπουργικό Συμβούλιο την 9η/1/2024 έλαβε Απόφαση να τον πετάξει στο 2044 ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12487232.pdf ). Καλές οι επικοινωνιακές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικά δικτύωσης, καλύτερο θα ήταν πρώτα η Κυβέρνηση να ανταποκρίνεται στα θεσμικά της καθήκοντα και να απαντά τουλάχιστον τις Ερωτήσεις που καταθέτω στη Βουλή. Καλές οι διαπιστώσεις του κ. Μητσοτάκη για την αναγκαιότητα αρδευτικών έργων στην περιφέρεια, αλλά άφησαν αναπάντητη την Ερώτησή μου για το Φράγμα Νεστορίου Καστοριάς που κατάντησε …”Γεφύρι της Άρτας”, ενώ ο ίδιος το είχε αναγορεύσει σε «προσωπικό στοίχημα» μόλις λίγες μέρες πριν τις εκλογές ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12883970.pdf ). Καλά τα Σχέδια σε διαφάνειες παρουσιάσεων, αλλά απαντήσεις ζητάμε και απαντήσεις δεν παίρνουμε από το Υπουργείο Υγείας για τα έργα των πέντε Νοσοκομείων που περιλαμβάνονταν «Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για τη Δυτική Μακεδονία του 2030» που προεκλογικά παρουσίασε ο κ. Μητσοτάκης την 13η Φεβρουαρίου 2023 στην Κοζάνη ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12897628.pdf ).  

Σε ό,τι αφορά το Πανεπιστήμιο, παραμένουν άλυτα όλα τα προβλήματα που ανέδειξα στην Επίκαιρη Ερώτησή μου ( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/12875443.pdf ) ιδίως η υποστελέχωση, η υποχρηματοδότηση και τα τεράστια εμπόδια σε πρωταγωνιστικές δράσεις του, όπως η μη έκδοση του π.δ. για την Εταιρεία Αξιοποίησης & Διαχείρισης Περιουσίας και η μη επίλυση των θεμάτων για τα Ξενόγλωσσα Προγράμματα. 

Αναφορικά με την τηλεθέρμανση, ο κ. Υφυπουργός μπορεί να ρωτήσει τους πολίτες σε Αμύνταιο – Πτολεμαΐδα - Κοζάνη που πληρώνουν τις υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασμούς για να του πουν πόσο βιώσιμη κρίνουν τη λύση που δόθηκε. Το γεγονός εξάλλου ότι οι τρεις Δήμοι ψάχνουν εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου να αποδεσμευτούν από τη ΔΕΗ, δείχνει την πραγματικότητα.

Στο ζήτημα των θέσεων εργασίας που χάνονται, ο κ. Κοντογεώργης σκόπιμα -ή ίσως από άγνοια- παραθέτει ψευδή στοιχεία. Εκτός και αν συνοδεύοντας τον Πρωθυπουργό προχθές στην Κοζάνη ήταν ωσεί παρών, όταν και ανακοινώθηκε το οριστικό και πλήρες τέλος του λιγνίτη στην περιοχή μέχρι το Δεκέμβριο του 2026. Ενημερώνουμε, λοιπόν, τον κ. Υφυπουργό ότι στο λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας εργάζονται 3.000 άνθρωποι, μόνιμοι, έκτακτοι, μπλοκάκι και σε εργολάβους. Αν ενδιαφέρεται και δεν μπορεί να βρει την ανάλυση στις επιμέρους κατηγορίες να του τη στείλουμε. Αυτές οι 3.000 θέσεις εργασίας χάνονται οριστικά στα τέλη του 2026, ενώ οι νέες θέσεις που δημιουργούνται, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, είναι 1.200 και προκύπτουν αρκετά αργότερα, για την ακρίβεια μέχρι το 2030-2031, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Στάσση που έγιναν στο περιθώριο των ανακοινώσεων. Από αυτές τις 1.200 μόνιμες θέσεις εργασίας, η συντριπτική πλειοψηφία αφορά φύλαξη εγκαταστάσεων, καθαρισμό, συντήρηση κλπ, με δυο λόγια θέσεις εργασίας χαμηλών αμοιβών και προσόντων.

Τέλος, όσον αφορά τον πρωταγωνιστή του σχεδίου της ΔΕΗ, το data center, αυτό βρίσκεται σε επίπεδο προθέσεων της ΔΕΗ, η οποία ελπίζει ότι σε ένα έτος θα καταφέρει να έρθει σε συμφωνίες για την αναγκαία συμμετοχή των κολοσσών εταιρειών που απαιτούνται, ενώ τοποθέτησε την ολοκλήρωση της Α’ φάσης του σχεδίου της, στην καλύτερη περίπτωση,  το 2030-2031 με 1.200 μόνιμες θέσεις εργασίας. Πρόκειται για σχέδιο που -όταν και εφόσον υλοποιηθεί- επιφέρει μείζονες παρεμβάσεις στην περιοχή, περιλαμβάνοντας δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γης και τεράστιες ποσότητες υδάτων, καθιστώντας τη διαβούλευση, τη διαρκή λεπτομερή  ενημέρωση, τη συμμετοχή και τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας, στοιχειώδη δημοκρατική υποχρέωση, την οποία συστηματικά καταπατά η Κυβέρνηση με την προκλητική αγνόηση της διαβούλευσης ήδη από την εξαγγελία της απολιγνιτοποίησης το 2019.

Η αλήθεια, όσο κι αν ενοχλεί τον κ. Μητσοτάκη, δεν μπορεί να κρυφτεί γιατί τη βιώνουν “στο πετσί τους” οι Δυτικομακεδόνες. Αυτήν την αλήθεια ανέδειξε χθες με πλήρη γνώση και επάρκεια στη συνέντευξή της η συντοπίτισσα Υπεύθυνη Πολιτικού Σχεδιασμού, Άννα Διαμαντοπούλου, σε συνέχεια της άμεσης δήλωσης την Πέμπτη του Προέδρου μας, Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος υπογράμμισε ότι «οι προτάσεις μας για Ενεργειακή Δημοκρατία, με προμετωπίδα τη Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης, είναι η μόνη δίκαιη, βιώσιμη και τεκμηριωμένη διέξοδος για να πάρει ανάσα αξιοπρέπειας μια περιφέρεια, που πληρώνει τα σπασμένα των καταστροφικών επιλογών της Νέας Δημοκρατίας».

Αντί επιλόγου, θέτω τρία απλά ερωτήματα:

1) Η μονάδα Φυσικού Αερίου ανοιχτού κύκλου που ανακοινώθηκε από τη ΔΕΗ είναι πολύ ακριβότερη από τη λιγνιτική Πτολεμαΐδα V που σταματά. Οι δυο μέθοδοι παραγωγής έχουν αντίστοιχο κόστος μόνο με τιμή TTF στα 25 ευρώ και κόστος δικαιωμάτων 150 ευρώ. Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και τα μοντέλα πρόβλεψης τιμών, πρόκειται για σενάριο σε μη ορατό ορίζοντα. Για ποιους λόγους η ΔΕΗ επιλέγει μια εμφανώς ζημιογόνα λύση; 

2) Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, το ύψος της αρχικής επένδυσης ανέρχεται στα 5,75 δις ευρώ και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας σε περίπου 1.200, δηλαδή  5 εκατ. ευρώ/ θέση εργασίας. Επειδή δύσκολα συναντάμε αυτή τη σχέση οπουδήποτε στον κόσμο, μήπως η Κυβέρνηση πρέπει να ασκήσει έλεγχο στην κοστολόγηση της ΔΕΗ ασκώντας τα δικαιώματα της καταστατικής μειοψηφίας του Δημοσίου; 

3) Ο επικοινωνιακός “βομβαρδισμός” της Κυβέρνησης επέτρεψε να περάσει “κάτω από τα ραντάρ” η εξαγγελία εργοστασίου καύσης απορριμμάτων στην περιοχή χωρίς φυσικά καμία ενημέρωση των κατοίκων και διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γνωρίζει η Κυβέρνηση κάτι περισσότερο να μας ενημερώσει;