Ποιο είναι το πυρηνικό τόξο και οι επιμέρους συνιστώσες του ;
-Βουλγαρία. α) Κοζλοντούι, 250 χλμ από τα σύνορα μας. Έξι πυρηνικοί αντιδραστήρες, από τους οποίους οι τέσσερις παλιότεροι και πιο επικίνδυνοι σταμάτησαν το 2004 και το 2008 μετά από Ευρωπαϊκή πίεση (και παχυλή αποζημίωση) προς τη Βουλγαρία. β) Μπέλενε. Σχέδια για κατασκευή δύο μονάδων 2000 MW. Μετά το Ιαπωνικό τσουναμι υπάρχει έντονος σκεπτικισμός, γιατί το Μπέλενε είναι σεισμογενές, και δεν αποκλείεται να γίνουν οι αντιδραστήρες αυτοί δίπλα στους δύο λειτουργούντες του Κοζλοντούι, αυξάνοντας την ισχύ τους στα 4000 MW.

- Τουρκία. Πυρηνικοί σταθμοί σχεδιάζονται στη Μαύρη θάλασσα (Σινώπη, 5400 ΜW), στο Ακκογιου πάνω από την Κύπρο (4800 MW) και πιθανόν στο πολύ κοντινό μας Τσανάκαλε. Η κυβέρνηση Ερντογάν κλείνει τα αυτιά της στο ιαπωνικό πάθημα και δηλώνει ότι δεν πρόκειται να κάνει ούτε χιλιοστό πίσω στο πυρηνικό της πρόγραμμα, που σημειωτέον αφορά και σεισμογενείς περιοχές.

-Αλβανία. Δυρράχιο, 100 χλμ από τα σύνορα. Σχέδιο κατασκευής πυρηνικού σταθμού σε συνεργασία με την Ιταλία.
- FYROM. Γκόστιβαρ ή Τέτοβο, κοντά στα Σκόπια. Σχέδιο κατασκευής πυρηνικού σταθμού

Δυστυχώς η Ελλάδα θυμάται το πυρηνικό τόξο περιστασιακά, την επομένη συνήθως κάποιου ατυχήματος (Τσερνομπιλ, Ιαπωνία), ενώ η αντίδραση της εξαντλείται σε άσφαιρα πυρά. Στα μεσοδιαστήματα μάλιστα, που το πυρηνικό λόμπι σηκώνει κεφάλι, επανέρχονται τα σχέδια για πυρηνικούς σταθμούς στη χώρα μας. Τότε οι «κόκκινες γραμμές» πάνε περίπατο, αφού η πυρηνική ενέργεια βαφτίζεται «πράσινη» ή «ασφαλής» (Βλ. απαράδεκτες θέσεις του κ. Σουφλιά, ως αρμόδιου υπουργού, αλλά και της Ακαδημίας Αθηνών κ.α).

Η Δυτική Μακεδονία θα έπρεπε εξ αντικειμένου να είναι πιο ευαίσθητη στο θέμα αυτό. Πρώτον διότι είναι παραμεθόρια περιφέρεια και ως γνωστό η ρύπανση (και η ραδιενέργεια) δε σταματά στα σύνορα, αλλά ακολουθεί τους δικούς της δρόμους και νόμους. Δεύτερον, διότι μαζί με τη Θεσσαλία αποτέλεσαν τις περιοχές της χώρας που το 1986 δέχτηκαν τη μεγαλύτερη επιβάρυνση από το ραδιενεργό νέφος του Τσερνομπιλ, το 1986. (Το ραδιοϊσότοπο Cs-137 από τότε βρίσκεται ακόμη στα εδάφη μας και η ειδική του ενεργότητα είναι της τάξης των 50 -100 Bq/kg). Τρίτον, διότι η περιοχή μας ραντίζεται από την ιπτάμενη τέφρα του λιγνίτη, η οποία μεταφέρει τα φυσικά ραδιοϊσότοπα του λιγνίτη στην ατμόσφαιρα. Τέταρτον, διότι κατά τους βομβαρδισμούς του Κοσσόβου η Περιφέρεια μας έζησε την αγωνία (ως δυνητικός αποδέκτης) των επιπτώσεων από τη διασπορά του απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Να σημειώσουμε εδώ, για να μη δημιουργείται κλίμα πανικού, ότι οι δόσεις για τον πληθυσμό από τη λιγνιτική τέφρα, καθώς και το εξασθενημένο πλέον Cs137, με βάση τους επίσημους υπολογισμούς, είναι σήμερα ελάχιστες έως αμελητέες. (Μακριά από μας οι κινδυνολογίες). Όμως αυτό δεν πρέπει να μειώνει σε καμιά περίπτωση ούτε την ευαισθησία, ούτε την επαγρύπνηση των πολιτών. («Καλύτερα ενεργοί, παρά ραδιενεργοί»).

Θα προσθέταμε μάλιστα πως οι ιδιομορφίες αυτές της Δυτικής Μακεδονίας καθώς και η γεωγραφική της θέση, ορίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που πρέπει επιτέλους να αναλάβει για την πυρηνική απειλή στη γωνιά αυτή των Βαλκανίων.

Τι προτείνουμε:

Τη δημιουργία ενός δικτύου Περιφερειών και Δήμων στα Δυτικά Βαλκάνια (Ελλάδα, Αλβανία, FYROM, Μαυροβούνιο, κλπ) εναντίον της εγκατάστασης πυρηνικών σταθμών. Σε αυτή την ιστορία πρέπει να βοηθήσουν όλοι, χωρίς ηγεμονισμούς, μικροπολιτικές σκοπιμότητες και εθνικιστικές αγκυλώσεις. Προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα μπορούν να επιστρατευτούν οι κάθε είδους σχέσεις που έχουν χτιστεί με τις γειτονικές χώρες: οι αδελφοποιήσεις με βαλκανικούς δήμους, τα κοινά προγράμματα (Intereg κλπ), οι συνεργασίες με βαλκανικά πανεπιστήμια, οι οικονομικές σχέσεις και οι σχετικές επαφές εμπορικών και επιστημονικών επιμελητηρίων, οι διασυνοριακές συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ οικολογικών και πολιτιστικών οργανώσεων, ΜΚΟ κλπ.

Η Περιφέρεια και οι Δήμοι της Δυτικής Μακεδονίας, εφόσον διαθέτουν τη βούληση, μπορούν να καταλήξουν ΑΜΕΣΑ σε ένα σχέδιο κοινής δράσης, που θα οδηγήσει στην πραγματοποίηση σχετικού Συνεδρίου (και Δικτύου) κατά των πυρηνικών σταθμών με συμμετοχή Αυτοδοικητικών φορέων από όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Είναι καιρός να πάψουμε να βλέπουμε τους γείτονες μας ως πηγή προβλημάτων, αλλά ως μέρος της λύσης τους.

Κι αυτή τη φορά το πρόβλημα έχει ΚΟΙΝΑ ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ: Πυρηνική απειλή στα Βαλκάνια.