Για το νομοσχέδιο αυτό, μίλησαν ανοιχτά περίπου 15.000 πολίτες, με καταχωρήσεις προτάσεων και σχολίων μέσω του ανοιχτού ηλεκτρονικού διαλόγου για το φορολογικό νομοσχέδιο.
Για το νομοσχέδιο αυτό, μίλησαν και οι φορείς. Περισσότεροι από 30 κοινωνικοί και παραγωγικοί φορείς, που συμμετείχαν μέσω των εκπροσώπων τους σε πάνω από δέκα ομάδες εργασίας. Με απλά λόγια, κάναμε το αυτονόητο και αυτό που είχαμε δεσμευτεί.
Από τα μέσα Δεκεμβρίου, ανοίξαμε το διάλογο για το φορολογικό νομοσχέδιο. Ακούσαμε την κοινωνία, ακούσαμε τους κοινωνικούς εταίρους.
Συνεργαστήκαμε με εμπειρογνώμονες. Αξιοποιήσαμε τη διεθνή εμπειρία. Εκτιμήσαμε τις οικονομικές ανάγκες του κράτους. Και μέσα σε τρεις μήνες - το μικρότερο χρονικό διάστημα, στο οποίο έχει ποτέ συνταχθεί φορολογικό νομοσχέδιο - φτάσαμε τώρα να το καταθέτουμε. Αύριο, θα σας αποσταλεί το νομοσχέδιο για σχόλια. Η εισηγητική έκθεση μόνο είναι 100 σελίδες, το ίδιο το νομοσχέδιο είναι 200 σελίδες.
Την επόμενη Τρίτη, το Υπουργικό Συμβούλιο θα κληθεί να πάρει τελική απόφαση, για να το καταθέσουμε στη Βουλή.
Είναι ένα νομοσχέδιο που φέρνει τα πάνω κάτω στο φορολογικό σύστημα και αλλάζει σχεδόν κάθε πτυχή του συστήματος φορολογίας και βέβαια σέβεται τις αρχές μας. Τις αρχές που είχαμε θέσει ως Κυβέρνηση στο πρόγραμμά μας και είχαμε θέσει σαφώς με την έναρξη του διαλόγου της σύνταξής του. Τις αρχές που συνοψίζονται σε μερικά απλά και βασικά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, ένα δίκαιο σύστημα, όπου οι φορολογούμενοι πολίτες συνεισφέρουν ισότιμα, ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Ένα αναδιανεμητικό νομοσχέδιο, που συμβάλει αποτελεσματικά στα έσοδα του Προϋπολογισμού, αλλά δεν επιβαρύνει επιπλέον τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Αντίθετα, τα ελαφρύνει.
Ένα αποτελεσματικό σύστημα που ενθαρρύνει με κίνητρα ή επιβάλλει τη συμμόρφωση και την αποκάλυψη της φορολογητέας ύλης. Ένα αποδοτικό σύστημα που δεν δημιουργεί στρεβλώσεις, ένα απλό σύστημα που δεν δημιουργεί υψηλό διοικητικό και διαχειριστικό κόστος για τους πολίτες και βέβαια διαφανές, που βοηθά στην ανάκτηση της σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πολίτη και στο κράτος.
Με αυτές τις βασικές αρχές, προχωρήσαμε σε ένα νομοσχέδιο που εισάγει πραγματικές τομές. Μια ενιαία, πιο προοδευτική φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων. Με περισσότερα φορολογικά κλιμάκια και ουσιαστική αναδιανομή του φορολογικού βάρους μεταξύ χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Που μειώνει τη φορολογική επιβάρυνση στα ατομικά εισοδήματα από 40.000 ευρώ και κάτω ενώ προοδευτικά αυξάνεται η επιβάρυνση για τα υψηλότερα εισοδήματα, με ανώτερο συντελεστή που φτάνει το 45% για εισοδήματα μεγαλύτερα από 100.000 ευρώ.
Με τα διαθέσιμα φορολογικά δεδομένα, η επιβάρυνση προκύπτει μόνο για λιγότερο από 1 στους 10 φορολογούμενους - κοντά στο 5% του συνόλου, για να είμαι πιο ακριβής.
Στο νομοσχέδιο επίσης προβλέπονται κίνητρα για την ανάπτυξη, για τη διατήρηση και την αύξηση των θέσεων εργασίας. Θεσπίζεται τριετές αφορολόγητο για δημιουργία και λειτουργία νέων επιχειρήσεων από άτομα έως 35 ετών. Θεσπίζονται νέα κίνητρα, με στόχο την περιβαλλοντική προστασία, όπως φορολογικά κίνητρα για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων.
Δίνονται κίνητρα για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, με ελαφρύνσεις για τη διατήρηση αδόμητης γης που είναι εντός σχεδίου σε πυκνοδομημένες περιοχές και για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Αυξάνονται οι εκπτώσεις στα φορολογητέα κέρδη για επιχειρήσεις που πραγματοποιούν δαπάνες σε τεχνολογική καινοτομία, όπως αυτές θα οριστούν από απόφαση της αρμοδίου Υπουργού.
Το μέρος των κερδών που προέρχεται από την πώληση αγαθών που ενσωματώνουν διεθνώς αναγνωρισμένη πατέντα της επιχείρησης απαλλάσσονται φόρων για τρεις εταιρικές χρήσεις.
Παρέχεται έκπτωση φόρου σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, με βάση τις δαπάνες που προορίζονται για την παραγωγή κινηματογραφικού έργου μεγάλου μήκους και μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των κερδών που μένουν στην επιχείρηση και επανεπενδύονται, ενώ και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία: εισάγονται φοροαπαλλαγές για όσες επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι μειώνεται ο κύκλος εργασιών τους, διατηρούν θέσεις εργασίας και δεν απολύουν.
Ταυτόχρονα, όμως, ενισχύουμε τα φορολογικά έσοδα, τολμώντας αλλαγές που διευρύνουν τη φορολογική βάση και αντιμετωπίζοντας ισότιμα τους φορολογούμενους. Καταργούμε μια σειρά από ρυθμίσεις με ειδικές παράλογες ή άδικες φοροαπαλλαγές ή ρυθμίσεις για την αυτοτελή φορολόγηση εισοδημάτων.
Διατηρούμε, όμως, ρυθμίσεις που αφορούν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, σε απαλλαγές που σχετίζονται με αντικειμενικές δυσκολίες συγκεκριμένων συμπολιτών μας.
Εισάγουμε το λογιστικό προσδιορισμό των εισοδημάτων σε μια σειρά από επαγγέλματα που διατηρούσαν ειδική φορολογική μεταχείριση και αυτό το κάνουμε από φέτος.
Εισάγουμε τεκμήρια προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος, ώστε να περιορίσουμε και να ελέγξουμε φαινόμενα, όπως αυτά που διαπιστώνονται με δήθεν άπορους, που κατέχουν και συντηρούν βίλες, κότερα, πισίνες και πολυτελή αυτοκίνητα.
Μαζί, προβλέπουμε στον προσδιορισμό του εισοδήματος να περιλαμβάνονται και οι παροχές σε είδος από εταιρείες, όπως, για παράδειγμα, τα πολυτελή αυτοκίνητα.
Φορολογούμε τα μερίσματα και τα διανεμόμενα κέρδη, όπως τα εισοδήματα από εργασία. Εφαρμόζουμε φόρο μεταβίβασης και συμμετοχές και στα εταιρικά μερίδια που σήμερα είναι αφορολόγητα. Και επεκτείνεται το καθεστώς ΦΠΑ σε δραστηριότητες που δεν εξαιρούνται ρητά από την κοινοτική οδηγία για το ΦΠΑ.
Με το νέο νομοσχέδιο, καταργούμε το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων. Απαλλάσσουμε την μικρή ακίνητη περιουσία από το φόρο και εισάγουμε ένα προοδευτικό σύστημα φορολόγησης για ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ ατομικής περιουσίας.
Με το σύστημα που προτείνεται, απαλλάσσονται τα ακίνητα έως 400.000 ευρώ, πληρώνουν τον ίδιο φόρο με σήμερα τα ακίνητα από 400.000 έως 600.000 ευρώ και περισσότερο φόρο οι ακίνητες περιουσίες με αντικειμενική αξία μεγαλύτερη από 600.000 ευρώ.
Επιπλέον, αυξάνουμε τον συντελεστή φορολόγησης των ακινήτων που ανήκουν σε off-shore εταιρείες από 3 σε 15% και καταγράφουμε τα ακίνητα που ανήκουν σε off-shore και δεν εμφανίζονται πουθενά στο περιουσιολόγιο των φορολογικών αρχών.Τα ακίνητα της Εκκλησίας φορολογούνται όπως και των άλλων νομικών προσώπων κοινωφελούς σκοπού, ενώ επανέρχεται η φορολόγηση των εσόδων της Εκκλησίας, που προέρχονται από την εμπορική αξιοποίηση ακινήτων, με συντελεστή 20% και καθιερώνεται, όπως και για τα υπόλοιπα νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, φόρος δωρεών 5% για τα ακίνητα και 10% για τα μετρητά.
Με αυτά τα μέτρα, επιδιώκουμε τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και επιχειρούμε να εγκαθιδρύσουμε ένα νέο σύστημα που μοιράζει πιο δίκαια, που φορολογεί πιο δίκαια τον πλούτο και ανακατανέμει τα φορολογικά βάρη.
Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι η μεγαλύτερη πηγή αδικίας στο φορολογικό μας σύστημα παραμένει η φοροδιαφυγή. Και σημαντικά εμπόδια στην αντιμετώπισή της παραμένουν οι συγκεκριμένες αδυναμίες στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, η απουσία κινήτρων συμμόρφωσης, η περιορισμένη αξιοποίηση τεχνολογίας στις λειτουργίες του φορολογικού μηχανισμού.
Με το νέο νομοσχέδιο, εισάγουμε μια σειρά από πραγματικές καινοτομίες. Οι πολίτες γίνονται σύμμαχοι στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, μέσα από ένα νέο σύστημα αξιοποίησης των αποδείξεων δαπανών για το χτίσιμο του αφορολόγητου ορίου, για την περαιτέρω έκπτωση φόρου πέρα από το αφορολόγητο, αλλά και για την μείωση του φορολογητέου εισοδήματος για μια σειρά από δαπάνες.
Η ανταπόκριση των πολιτών σε αυτό που έχουμε ονομάσει «κίνημα των αποδείξεων» φαίνεται να είναι ήδη μεγάλη και θετική. Ενισχύουμε το μέτρο των αποδείξεων, σε συνδυασμό με το λογιστικό προσδιορισμό των εισοδημάτων, επιβάλλοντας με το νομοσχέδιο αυτό σε όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις και τους επιτηδευματίες την έκδοση αποδείξεων μέσω πιστοποιημένων ταμειακών μηχανών.
Στον κανόνα αυτό, υπάγονται χωρίς εξαιρέσεις και τα πρατήρια καυσίμων, τα περίπτερα, τα ταξί, οι πωλητές των λαϊκών αγορών κ.ο.κ. Σε όλους επιβάλλεται η εγκατάσταση ταμειακών μηχανών εντός του έτους.
Με το νομοσχέδιο καθιερώνονται επίσης και οι επαγγελματικοί λογαριασμοί. Από 1/1/2011 όλες οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων κάθε κατηγορίας, όπως και όλες οι αμοιβές μισθοδοσίας, πραγματοποιούνται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικών επαγγελματικών λογαριασμών.
Από 1/1/2011 καθιερώνονται επίσης και τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. Για συναλλαγές άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και Δημοσίου, θα γίνονται δεκτά μόνο ηλεκτρονικά τιμολόγια.
Επίσης, από 1/1/2011 δεν θα θεωρείται νόμιμη όποια συναλλαγή μεταξύ ιδιωτών και επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων αξίας μεγαλύτερης των 1.500 ευρώ γίνεται με μετρητά. Θα γίνονται δεκτές μόνο όσες γίνονται με χρεωστικές κάρτες, με πιστωτικές κάρτες, με δίγραμμες επιταγές και βεβαίως με ηλεκτρονικά διατραπεζικά εμβάσματα.
Στο νομοσχέδιο αυτό, για πρώτη φορά θεσπίζονται μέτρα για τον έλεγχο των συναλλαγών με εξωχώριες εταιρείες και της υποκεφαλαιοδότησης. Δεν αναγνωρίζονται πλέον οι αγορές, οι δαπάνες, τα μισθώματα, οι τόκοι που προκύπτουν από συναλλαγές με εξωχώριες εταιρίες ή εταιρίες αντιπροσώπευσης αυτών, οι γνωστές τριγωνικές ή τετραγωνικές συναλλαγές.
Παράλληλα, ενισχύονται και συμπληρώνονται οι διατάξεις περί ελέγχου πρακτικών ενδοομιλικών συναλλαγών μεταξύ μητρικών και θυγατρικών εταιρειών, εγκατεστημένων σε χώρες με προνομιακά φορολογικά καθεστώτα.
Με το νομοσχέδιο, η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής υποστηρίζεται και από σημαντικές διοικητικές καινοτομίες και αξιοποίηση των τεχνολογιών.
Αποφορτίζουμε το σύστημα ελέγχου των φορολογικών υπηρεσιών, μέσα από ένα νέο πλαίσιο κριτηρίων αυτοελέγχου και από τη δυνατότητα έκδοσης φορολογικών πιστοποιητικών από ορκωτούς ελεγκτές και πιστοποιημένα φοροτεχνικά γραφεία.
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα αξιοποιούνται πλέον πιο αποτελεσματικά σε στοχευμένες, κεντρικά επιλεγμένες δράσεις, που προκύπτουν από διασταυρώσεις στοιχείων και από συστήματα που θα βασίζονται σε ανάλυση κριτηρίων μορίων κινδύνων.
Θεσπίζουμε την υποχρέωση όλων των Υπουργείων και φορέων του Δημοσίου να υποβάλλουν κάθε στοιχείο οικονομικού ενδιαφέροντος προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Επιχειρούμε έτσι να βάλουμε ένα τέλος στον κατακερματισμό της πληροφορίας σχετικά με την οικονομική κατάσταση των φορολογούμενων.
Όλα αυτά αποτελούν διαδικασίες που χρειάζονται θεσμικές παρεμβάσεις, αλλά και διαδικασίες που χρειάζονται απλώς βούληση, οργάνωση και δουλειά. Διαδικασίες που θέλουν να βάλουν τέλος στην πολλές φορές δικαιολογημένη αμφισβήτηση των πολιτών, που λένε «ξέρουν που είναι ο πλούτος, αλλά δεν κάνουν τίποτε». Διαδικασίες που επιχειρούν όλον αυτό τον πλούτο που φοροδιαφεύγει ή φοροαποφεύγει να τον εντάξουν στα συστήματα ελέγχου και φορολόγησης. Πλούτος που επιτέλους θα πληρώνει φόρους, θα συμβάλει στα βάρη, θα συμβάλει δίκαια, αλλά θα πληρώνει και αυτός.
Μέσα από το νέο φορολογικό σύστημα επιχειρούμε να ενισχύσουμε το κράτος δικαίου που ενθαρρύνει και επιβραβεύει τη συμμόρφωση, αλλά και ενός κράτους που δεν αφήνει στο απυρόβλητο και στην ατιμωρησία την απάτη και τη διαφθορά, όπου και αν αυτή εμφανίζεται, και πολύ περισσότερο μέσα στο ίδιο το κράτος.
Είναι αίτημα των πολιτών, αλλά και της πλειοψηφίας των λειτουργών στις φορολογικές υπηρεσίες, να σταματήσουν οι κακές πρακτικές. Στο νομοσχέδιο, λοιπόν, προβλέπονται κίνητρα από τους φορολογούμενους, όπως η υιοθέτηση φορολογικής αμνηστίας για άτομα ή επιχειρήσεις που βοηθούν στην αποκάλυψη διεφθαρμένων δημοσίων λειτουργών.
Επιπλέον, επιχειρούμε να διορθώσουμε εκείνες τις διοικητικές διαδικασίες που ενθαρρύνουν την ατιμωρησία και τη φοροδιαφυγή, καθώς συχνά η επιβολή κυρώσεων καθυστερεί τόσο που παύει να αποτελεί αντικίνητρο.
Συντομεύονται οι προθεσμίες, επιταχύνονται γενικώς οι διαδικασίες επιβολής διοικητικών κυρώσεων, προβλέπεται η δυνατότητα της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων να επιβάλλει επιτόπου άμεσα, εντός 10ημέρου, καταβλητέα πρόστιμα στις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, ενώ παράλληλα ενεργοποιείται η διαδικασία κλεισίματος καταστήματος ή γραφείων ελευθέρων επαγγελματιών σε περίπτωση υπότροπου παράβασης μη έκδοσης αποδείξεων και επιβάλλεται ένα αυστηρότερο πλαίσιο ποινικών κυρώσεων για τα αδικήματα της φοροδιαφυγής και της λαθρεμπορίας.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες προβλέπεται απώλεια του αφορολόγητου ορίου της κλίμακας στην περίπτωση παράβασης μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης στοιχείου πώλησης ή στοιχείου διακίνησης.
Στις περιπτώσεις ανείσπρακτων οφειλών επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις, όπως η κατάσχεση περιουσιών για όσους έχουν την ικανότητα αποπληρωμής και αυτό μετά από ενεργοποίηση της πλούσιας βάσης δεδομένων, που επιτρέπει επιτέλους τη διασταύρωση στοιχείων, για παράδειγμα, μεταξύ εισοδημάτων και ληξιπρόθεσμων οφειλών και ακινήτων.
Στο νομοσχέδιο, τέλος, προβλέπεται η αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων, με δημιουργία εξειδικευμένης υπηρεσίας, η οποία θα ελέγχει τους ιδιώτες με τα μεγάλα εισοδήματα και βεβαίως θα συνεργάζεται με αντίστοιχες υπηρεσίες άλλων Υπουργείων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το νομοσχέδιο που τις επόμενες ημέρες θα κατατεθεί στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση, αφότου βεβαίως το εγκρίνει την επόμενη εβδομάδα το Υπουργικό Συμβούλιο, επιχειρούμε μια μικρή επανάσταση, με στόχο να μπει ένα φρένο στα αναίτια πια προνόμια των λίγων σε βάρος των πολλών.
Καταθέτουμε μια πρόταση ριζικών τομών για ένα πιο δίκαιο φορολογικό σύστημα και ένα πιο σταθερό φορολογικό σύστημα. Είναι απόλυτη προτεραιότητά μας, μέσα σε αυτές τις τόσο ιδιαίτερες και δύσκολες οικονομικές συνθήκες για τη χώρα μας, οι πολίτες να νιώσουν ότι οι προσπάθειες και οι θυσίες τους θα πιάσουν τόπο. Ότι το κράτος λειτουργεί και ότι το κράτος λειτουργεί για όλους και όχι για να αναδιανέμει το εισόδημα των πολλών υπέρ των προνομίων των λίγων.
Ότι υπάρχει κράτος, το οποίο αναδιανέμει δίκαια το εισόδημα, κατανέμει δίκαια τα φορολογικά βάρη και επιστρέφει σε όλους τους πολίτες τα οφέλη. Αυτός είναι ο στόχος μας. Αυτό επιχειρούμε να κάνουμε, βάζοντας τάξη στο πιο κρίσιμο πεδίο της αναδιανομής του εισοδήματος που είναι το φορολογικό σύστημα.
Γνωρίζουμε ότι ένα νομοσχέδιο, ένας ακόμη νόμος, δεν αρκεί για να ανατρέψει όλες τις στρεβλώσεις του οικονομικού μας συστήματος. Γνωρίζουμε ότι χρειάζεται προσπάθεια για να λειτουργήσουν οι μηχανισμοί, χρειάζεται η βούληση για κάτι που σε κάθε ευνομούμενη πολιτεία θεωρείται αυτονόητο. Να εφαρμοστούν οι νόμοι και οι κανόνες του κράτους.
Όμως, μπορεί ένα νομοσχέδιο να βοηθήσει να μπουν νέες στέρεες βάσεις για ένα δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα, στο οποίο να συμμετέχουν περισσότεροι και να μοιράζονται τα βάρη δίκαια. Είμαστε σίγουροι ότι μπορεί και αυτό κάνουμε με αυτό το νομοσχέδιο. Ευχαριστώ πολύ.
