Το αν στην παρούσα φάση αυτό το θέμα έχει επείγοντα χαρακτήρα ή όχι είναι ένα ζήτημα για το οποίο ο καθένας έχει την άποψη του. Σε κάθε όμως περίπτωση δεν υπάρχει μια αξιόπιστη επιστημονική έρευνα που να αποτιμά το υπάρχον σύστημα, το οποίο έχει ελάχιστο χρόνο ζωής, και βέβαια δεν έχει επαρκώς αξιολογηθεί. Υπάρχει όμως η πεποίθηση της κυβέρνησης η οποία θεωρεί ότι οι δήμοι θα πρέπει να γίνουν μικρότεροι και να προωθηθεί ένα νέο σύστημα διαίρεσης, κάτι μεταξύ Καποδίστρια και Καλλικράτη. Τώρα, αν το μέγεθος των δήμων είναι το πρόβλημα, προφανώς, και είναι ένα ακόμα θέμα το οποίο χωρά πολύ συζήτηση. Σε κάθε όμως περίπτωση δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να δημιουργηθεί ένα νέο σύστημα πιο αποδοτικό για τους πολίτες και την κοινωνία. Και στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, δεν έχουν μεγάλη αξία οι μελέτες και οι αξιολογήσεις αλλά το τι νομίζει το κάθε κόμμα και ο κάθε υπουργός.
Ακόμα όμως και οι καλύτερες των προθέσεων μπορεί τελικά να μετατραπούν σε μεγάλο φιάσκο δημιουργώντας εκρηκτικές, αν όχι διαλυτικές, καταστάσεις.
Το μεγάλο αγκάθι στη διοικητική αναδιάρθρωση θα είναι η χωροθέτηση των νέων περιφερειών και δήμων. Το θέμα αυτό, αν και επί της ουσίας δεν είναι το μείζον, γίνεται κυρίαρχο θέμα αντιπαράθεσης λόγω του τοπικιστικού λαϊκισμού. Κανένας δεν θέλει να συνενωθεί με τον διπλανό του, ενώ η έδρα του δήμου ή της περιφέρειας αποτελούν πραγματική αιτία πολέμου.
Σε ό,τι αφορά τις περιφέρειες, άγνωστη παραμένει ακόμα η πρόθεση για το χαρακτήρα και τη χωροθέτησή τους. Θα είναι όμως τραγικό αν προωθηθούν λύσεις όχι με βάση τη λογική - για παράδειγμα ενιαία Πελοπόννησος – αλλά με βάση κομματικές ή τοπικιστικές σκοπιμότητες. Και για να αντιληφθούμε με ένα παράδειγμα την κατάσταση που θα διαμορφωθεί: θεωρεί κάποιος ότι θα κάνουμε άλλο ένα ανακάτεμα στην αυτοδιοίκηση και θα αφήσουμε την Πελοπόννησο με δυο αιρετές αυτοδιοικήσεις; Και αν αποφασιστεί η ενοποίησή της, θεωρεί κάποιος από την κυβέρνηση ότι θα πάρει την έδρα από την Τρίπολη ή την Πάτρα αντίστοιχα και δεν θα προκληθεί νέος πελοποννησιακός πόλεμος;
Το μείζον, λοιπόν, δεν είναι το να τραβάς γραμμές στους χάρτες, ούτε έχει και πολύ μεγάλη σημασία αν η Πέρα Πλαγιά πάει στην Κάτω ή στην Πάνω Ραχούλα αλλά πώς θα εξοπλισθούν και θωρακιστούν, προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα νέα σχήματα που θα προκύψουν. Το να ανοίξει από μηδενική βάση χωροταξικό των δήμων είναι τεράστιο λάθος που θα το πληρώσει η κυβέρνηση και η αυτοδιοίκηση. Το καλύτερο θα ήταν μια περιορισμένης κλίμακας παρέμβαση στο χωροταξικό και σε περιπτώσεις που πραγματικά υπάρχουν δυσλειτουργίες. Η ικανοποίηση τοπικιστικών φαντασιώσεων δεν οδηγεί στη δημιουργία ισχυρών και σύγχρονων δομών αλλά στην πρόκληση αναστάτωσης, χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα.
Αν δεν κοπεί οριστικά και αμετάκλητα η εξάρτηση, κυρίως η οικονομική, των νέων θεσμών από την κεντρική κυβέρνηση δεν έχει κανένα νόημα η οποιαδήποτε αλλαγή. Αν οι Περιφερειάρχες συνεχίσουν να πετούν το μπαλάκι των ευθυνών από εδώ και από εκεί, δηλώνοντας αναρμόδιες και ανεύθυνες, αν οι δήμαρχοι των νέων δήμων συνωστίζονται στους προθαλάμους και παρακαλούν τους υπουργούς, για καμιά «αναπλασούλα», τότε δεν έχει κανένα νόημα καμιά διοικητική αλλαγή ή μεταρρύθμιση. Οι αλλαγές για να έχουν αποτέλεσμα οφείλουν να στοχεύουν στην καρδιά του προβλήματος, που είναι οι πολιτικοί που δίνουν ή δεν δίνουν περιεχόμενο σε κάθε θεσμό. Και υπεύθυνοι πολιτικοί θα δημιουργηθούν μόνο αν λογοδοτούν σε αυτούς που τους ψηφίζουν. Για να γίνει αυτό υπάρχει μόνο ένας δρόμος, να απολογούνται για το τι έφτιαξαν με τα λεφτά που εισέπραξαν. Όσο δεν αποτελεί κεντρική επιλογή η εκχώρηση αρμοδιότητας είσπραξης των φόρων, η συζήτηση για αλλαγές στα όρια γίνεται για να έχει κάτι να κάνει ο αρμόδιος υπουργός.
