όπως έγινε στις προηγούμενες. Ομως, το μεγάλο κόμμα της μεταπολίτευσης μπορεί να μην υπάρχει, αλλά ταυτόχρονα είναι παντού παρόν.

Η κυβέρνηση Τσίπρα έχει πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, και στον τελευταίο ανασχηματισμό βασικό υπουργείο έλαβε η πρώην γραμματέας του, ενώ σε ισχυρό υποστηρικτή του ΣΥΡΙΖΑ έχει μεταβληθεί άλλος ένας πρώην γραμματέας του «κινήματος». Οι δυο βασικοί γραμματείς του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 2005-2009 βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ: Αυτό έχει τη δική του αξία και σημασία, αν μάλιστα συνυπολογιστεί ότι τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο παρατηρείται και ο οικονομικός εκτροχιασμός του κόμματος, μιας και η οικονομική του χρεοκοπία ήρθε λίγο πριν από την πολιτική.

Το άλλο μισό ΠΑΣΟΚ είναι στο ΚΙΝΑΛ, που έχει κρατήσει τα ιστορικά γραφεία του κόμματος και απολογείται για τα χρέη του παρελθόντος, πολιτικά και οικονομικά. Το ΠΑΣΟΚ του ΚΙΝΑΛ προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τη θετική συνεισφορά του στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας, αλλά δηλητηριάζεται από την τοξικότητα του παρελθόντος. Οταν στην πολιτική συζήτηση κυριαρχεί ο αφορισμός «αυτοί που χρεοκόπησαν τη χώρα» και δεν μπορείς να αντιτάξεις πειστικά το αυτονόητο, ότι πριν από τη χρεοκοπία υπήρχαν «αυτοί που έφτασαν τη χώρα στα σαλόνια των πιο ανεπτυγμένων κρατών», μοιραία εισπράττεις κόστος.

Η κληρονομιά του ΠΑΣΟΚ μοιράζεται σήμερα κυρίως σε δυο μεγάλα κόμματα. Το ένα εμφανίζεται ως νέο και αθώο παρουσιάζοντας ως... φρεσκαδούρες τα απολιθώματα του παλιού ΠΑΣΟΚ, ενώ το άλλο έχει ταυτιστεί με ό,τι τοξικό υπήρχε, με αποτέλεσμα να "καίει" κι ό,τι καινούργιο προβάλλει σε πρόσωπα αλλά και προσεγγίσεις. Ηταν καταπληκτικό αυτό που συνέβη τις προηγούμενες ημέρες με τα υπουργικά μηνύματα για την «3η του Σεπτέμβρη» από τη μια μεριά και του ΚΙΝΑΛ από την άλλη. Το «όλοι ΠΑΣΟΚ είμαστε...», που χιουμοριστικά κοροϊδεύαμε κάποτε, είναι μια πραγματικότητα τόσο σουρεαλιστική όσο και επίκαιρη.

Κάποιοι θεωρούν ότι ο χώρος της Κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας θα ανασυσταθεί μετά τις επόμενες εκλογές και τη στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό για να συμβεί προϋποθέτει πολλά... αν! Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο χώρος θα υπάρξει ξανά ενιαίος μόνο όταν κάποιος μπορέσει να ενώσει το... όλον και όχι το... μέρος.