του Νοτίου πεδίου από το 2012 έως το 2018 και που κατηγορούνται για παράβαση 12 άρθρων του Ν.1650/86 ενώ θεωρούνται ως υπαίτιοι που υποβαθμίστηκε το περιβάλλον στα παραπάνω χωριά, πράξεις που αντιβαίνουν επίσης τον Ν.1650/86. Στο κατηγορητήριο αναφέρεται ακόμη ότι οι τέσσερις ορυχειάρχες, παρότι είχαν νομική υποχρέωση δεν μερίμνησαν στην ασφαλή διαχείριση της τέφρας, με αποτέλεσμα να εκπληθούν ποσότητες και να μολυνθεί το νερό ύδρευσης των παραπάνω χωριών με εξασθενές χρώμιο. Εκτός από τις μηνυτήριες αναφορές η Εισαγγελέας βασίστηκε στο πόρισμα που συνέταξαν οι Επιθεωρητές περιβάλλοντος που ορίστηκαν κατόπιν εντολής του, οι οποίοι επισκέφθηκαν την περιοχή και συνομίλησαν με όλους τους αρμόδιους φορείς της επιχείρησης.
Στην ΔΕΗ έχει σημάνει συναγερμός τόσο για την υπερασπιστική γραμμή που θα ακολουθήσει η επιχείρηση όσο και για τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει μια ενδεχόμενη καταδικαστική απόφαση για τα τέσσερα στελέχη του ορυχείου. Δηλαδή ότι από αμέλεια τους συνέτειναν στην μόλυνση των υδάτων της περιοχής.
Κορυφαία στελέχη της επιχείρησης όταν ρωτήθηκαν από το vetonews για τις επιπτώσεις μιας καταδικαστικής απόφασης σε ότι αφορά το θέμα της διαχείρισης της τέφρας, επεσήμαναν ότι είναι πιθανό σε πρώτη φάση, κανένας διευθυντής στο Νότιο πεδίο σημερινός η αυριανός δεν θα ρισκάρει να παραλαμβάνει την τέφρα του Αγ. Δημητρίου για να την αποθέσει στα εδάφη του ορυχείου. Ο λόγος είναι ότι κανένας δεν θα θελήσει να κάνει το ίδιο με τους προηγούμενους συναδέλφους του, γιατί εάν για στους πρώτους πιθανώς να αναγνωρίστηκε η αμέλεια των πράξεων τους σε ότι αφορά την διαχείριση της τέφρας, στους τωρινούς η μελλοντικούς δεν θα υπάρχει αυτό το ελαφρυντικό σε περίπτωση εκ νέου δικαστικής προσφυγής. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα ο σταθμός του Αγ . Δημητρίου με 5 μονάδες ισχύος 1600 MW - που θεωρείται ο μεγαλύτερος στην χώρα -μην μπορώντας να αποθέσει την τέφρα του μετά την παρέλευση 48 ωρών να μειώσει φορτίο και να αναγκαστεί σταματήσει την λειτουργία του. Οι συνέπειες ενός τέτοιου σεναρίου δε φαντάζουν απίθανες και δεν είναι εξωπραγματικές.
Αν και υπάρχουν δύο πορίσματα για το τι έφταιξε στην περίπτωση του εξασθενούς χρωμίου, στο φάκελο των εισαγγελικών αρχών που χειρίστηκαν την υπόθεση και άσκησαν τις διώξεις κατά των τεσσάρων μάχιμων στελεχών της ΔΕΗ, υπάρχει μόνο η έρευνα μελέτη των επιστημόνων του ΑΠΘ που ανέλαβαν να την εκπονήσουν για λογαριασμό της ΔΕΥΑ του δήμου Κοζάνης και η οποία ενοχοποιεί πλήρως την ΔΕΗ ως τον κύριο ρυπαντή για την παρουσία εξασθενούς χρωμίου στο νερό ύδρευσης. Αντίθετα η έρευνα που εκπόνησε η επιστημονική ομάδα του ΕΜΠ για λογαριασμό της ΔΕΗ, που παραδέχεται την ύπαρξη εξασθενούς χρωμίου στο νερό όχι όμως εξ αιτίας της τέφρας αλλά της σύστασης των πετρωμάτων του Βερμίου που έχουν υψηλή περιεκτικότητα χρωμίου, και μέσω των φυσικών πηγών που τροφοδοτούν με νερό την επίμαχη περιοχή, δεν βρίσκεται στον φάκελο της δικογραφίας.
Η νέα δημοτική αρχή το θέμα του εξ ασθενούς χρωμίου το κληρονόμησε από την περίοδο του Λάζαρου Μαλούτα και την προηγούμενη διοίκηση της ΔΕΥΑΚ. Ο κ. Ιωαννίδης δεν είναι φιλικά διακείμενος στην ΔΕΗ και η υπόθεση του εξ ασθενούς χρωμίου αρχικά φάνηκε ως ευκαιρία ώστε να στριμώξει την ΔΕΗ σε μια σειρά από εκκρεμότητες που θεωρεί ότι είναι ανοικτές στην περιοχή, όπως μετεγκαταστάσεις στην Ακρινή, αλλά και το χρέος της ΔΕΥΑΚ προς την ΔΕΗ που έρχεται από την περίοδο της δεκαετίας της 1990. Βέβαια οι αλλαγές που έχουν τελεστεί το τελευταίο διάστημα με τον λιγνίτη, τις πωλήσεις των μονάδων, την δεινή Οικονομική θέση της επιχείρησης, έχουν επηρεάσει σε ένα βαθμό τους αρχικούς σχεδιασμούς της δημοτικής αρχής, ενω το σοκ της δέσμευσης των λογαριασμών της ΔΕΥΑΚ από την ΔΕΗ, εξαφάνισε τα ελάχιστα ψήγματα ακτιβισμού της δημοτικής αρχής έναντι της ΔΕΗ. Επίσης η εκκρεμότητα μετεγκατάστασης της Ακρινής καθώς και το ενδεχόμενο εξ αιτίας καταδικαστικής απόφασης να υπάρξει έστω και για ένα μήνα σβήσιμο των φουγάρων του ΑΗΣ Αγ Δημητρίου όπου τροφοδοτείται με θέρμανση η πόλη της Κοζάνης, θα'ναι ένα καταστροφικό πλήγμα για την δημοτική αρχή και το πρόσωπο του δημάρχου, μάλιστα λίγους μήνες πριν από τις εκλογές. Ο ίδιος ξέρει ότι ακόμη και εάν δεν θα φταίει για το αποτέλεσμα θα εισπράξει όλη την αρνητική εικόνα αυτής της ενέργειας από το γεγονός και μόνο ότι διαχρονικά στάθηκε απέναντι στην λιγνιτικη δραστηριότητα.
Εξ αιτίας όλων των παραπάνω το μεσημέρι της Παρασκευής έγινε έκτακτη σύσκεψη στο δημαρχείο Κοζάνης με τους προέδρους των χωριών Αγ. Δημήτριος και Κοιλάδα όπου εξετάστηκαν θέματα διαχείρισης στο δικαστήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες του vetonews ο Δήμος θα κρατήσει αρκετά "χαμηλούς τόνους στο θέμα της δίκης", συμφωνήθηκε "να μην υπάρχει πολεμικό κλίμα εντός και εκτός της αιθούσης", και παρότι έχει δηλώσει η ΔΕΥΑΚ παράσταση πολιτικής αγωγής φαίνεται ότι "θα υπάρξει προσπάθεια υποβάθμισης της παρουσίας της". Στον δήμο Κοζάνης βλέπουν οτι το "κυνήγι" του εξασθενούς χρωμίου μπορεί να'χει επιπτώσεις σε ζωτικά συμφέροντα της πόλης που θερμαίνεται απο τον Αγ Δημήτριο και κατεβάζουν στροφές στην αντιπαράθεση αλλά φαίνεται οτι στην παρούσα φάση δεν είναι αρκετό
Συνεργάτης του Δημάρχου μας εξηγούσε ότι στην παρούσα περίοδο η δημοτική αρχή δεν πρόκειται να προβεί σε ενέργειες που θα έβλαπταν την επιχειρησιακή ικανότητα της επιχείρησης, μας υπενθύμισαν τις εκκρεμότητες που είναι ανοικτές και που μπορεί να κλείσουν μόνο με αμοιβαία θέληση και εποικοδομητικό κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές και όχι με ενέργειες εντυπωσιασμού. Μας διαβεβαίωσε ότι υπάρχει ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με την ΔΕΗ για την αποφυγή κάποιου «ατυχήματος» ενώ δεν παρέλειψε να εκφράσει παράπονα του για την στάση της επιχείρησης, φέρνοντας ως παράδειγμα, την τελευταία επιστολή που υπογραφεί η επικεφαλής της Γενικής διεύθυνσης Ορυχείων Όλγα Κουρίδου, τόσο ως προς το ύφος, όσο και στο κλίμα που καλλιεργεί.
Ανησυχία επικρατεί και στις τάξεις των μεγάλων Εργοληπτικών εταιριών όπου με ενα κοινό δελτίο τύπου 12 εταιρίες εκφράζουν την ανησυχία τους για το θέμα έτσι όπως παρουσιάστηκε στην επικαιρότητα, δηλώνουν οτι δεν έχουν ενημερωθεί και υπενθυμίζουν οτι απασχολούν περί τους 2.000 εργαζόμενους που μαζί με τις οικογενειές τους αγγίζουν τα 11.000 άτομα.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Ένας έλεγχος των υδάτων από την ΔΕΥΑ της περιοχής το 2013 αποκάλυψε ότι οι κάτοικοι των Δημοτικών Διαμερισμάτων Ακρινής-Αγίου Δημητρίου-Ρυακίου-Κοιλάδας έπιναν επί πολλά έτη νερό από γεωτρήσεις της περιοχής που είχε πάνω από τα επιτρεπτά όρια εξασθενές χρώμιο. Την περίοδο εκείνη ο πρόεδρος της κοινότητας Αγ. Δημητρίου Χάρης Πεχλιβανίδης και η πρόεδρος της Κοιλάδας Ελένη Σιαμίδου κατέθεσαν μήνυση κατά παντός υπευθύνου προκειμένου οι εισαγγελικές αρχές να ερευνήσουν τυχόν αμέλειες τόσο από την ΔΕΥΑ η τις αυτοδιοικητικές αρχές της περιοχής και την ΔΕΗ.
Οι έρευνες των επιστημόνων
Οι επιστήμονες του ΑΠΘ διέκριναν ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις εξασθενούς Χρωμίου Cr(VI) από 90 -120 μg/L που παρατηρήθηκαν στον υδροφόρο ορίζοντα δυτικά του Α.Η.Σ. Αγίου Δημητρίου, -από τον οποίο υδρεύονταν τα χωριά της περιοχής- συνδέονται με την παρουσία του αποθέτη τέφρας της ΔΕΗ αλλά και των παλιών και νέων αποθέσεων τέφρας κοντά στον Ατμοηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ. κλικ εδω
Οι επιστήμονες φαίνεται να συσχετίζουν την παρουσία εξασθενούς χρωμίου Cr(VI) στα υπόγεια νερά της περιοχής στην έκπλυσή τους από την τέφρα και στην συνεργιστική δράση των οφιολιθικών σχηματισμών και της ιπτάμενης τέφρας από την καύση λιγνίτη.
Οι επιστήμονες του ΕΜΠ εντόπισαν αυξημένες ποσότητες εξασθενούς χρωμίου σε περιοχές, όπου υπάρχουν πετρώματα με υψηλή περιεκτικότητα χρωμίου. Τα πετρώματα της περιοχής Βερμίου εμφανίζονται στη σύστασή τους να έχουν υψηλή περιεκτικότητα χρωμίου, αλλά και οι φυσικές πηγές που τροφοδοτούν με νερό την επίμαχη λεκάνη έρευνας και που έχουν επαφή με τα πετρώματα αυτά, εμφανίζουν αυξημένες τιμές συγκέντρωσης Cr. κλικ εδω Επίσης, το νερό των γεωτρήσεων της Ακρινής, του Ρυακίου, του Αγ. Δημητρίου και της περιοχής των Κοίλων Κοζάνης, όπου εμφανίζονται πετρώματα με υψηλή περιεκτικότητα Cr, παρουσιάζουν την υψηλότερη συγκέντρωση Crtot και Cr+6. Συμπερασματικά, η ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ εκτιμά ότι «η ύπαρξη πετρωμάτων πλούσια σε χρώμιο είναι η κύρια αιτία ύπαρξης Cr στα υπόγεια νερά».
