βανοστασίου στα Τρίκαλα Ημαθία και θα καταλήγει στην περιοχή του Αης Καρδιάς όπου θα κατασκευαστεί το εργοστάσιο ΣΗΘΥΑ για τις τηλεθερμάνσεις της Κοζάνης Πτολεμαΐδας με το ύψος της επένδυσης να ανέρχεται στα 110 εκ., ευρώ, απορρίφθηκε από τους Οικονομικούς εμπειρογνώμονες της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DGComp) που εξετάζουν την χρηματοδότηση έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μπορεί κάποιοι του εγχώριου κυβερνητικού πολιτικού προσωπικού να εξεπλάγησαν από την απόφαση, να την θεώρησαν άδικη και εκδικητική για την Ελλάδα αλλά δυστυχώς για αυτούς ήταν κάτι το αναμενόμενο που το περιμέναμε ως αποτέλεσμα. Γιατί το λεμέ αυτό;
Τον Ιανουάριο του 2020 όταν δημοσιεύθηκε η οδηγία της ΕΕ για την Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση των λιθανθρακικών περιοχών της Ευρώπης στα άρθρα της περιγραφόταν με ρητό και κατηγορηματικό τρόπο ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι της Ευρώπης που θα στηρίξουν την διαδικασία της απανθρακοποίησης δεν θα χρηματοδοτήσουν ούτε με ένα € έργα που σχετίζονται με οιανδήποτε τρόπο με στερεά καύσιμα και σε αυτά εννοείται ότι συγκαταλέγεται το ΦΑ.
Η κυβέρνηση το γνώριζε και δεν έπεσε απο τα σύννεφα, όιμως τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δύσκολη εξίσωση αφού εκτός του παραπάνω αγωγού ΦΑ, δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει ούτε με πόρους του Ευρωπαϊκού ΕΣΠΑ τα δίκτυα του ΦΑ που η ΔΕΔΑ σχεδιάζει να κατασκευάσει σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και φυσικά της δυτικής Μακεδονίας. Έτσι μετέωρα παραμένουν τα δίκτυα ΦΑ της Φλώρινας μιας και το έργο κατασκευής δικτύου της τηλεθέρμανσης που είχε φτάσει στο ήμισυ διακόπτεται και 20 εκ € πετιούνται πραγματικά στο καλάθι των αχρήστων. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα έργα μεταφοράς αερίου μέσης και χαμηλής πίεσης που προγραμμάτιζε η ΔΕΔΑ να κατασκευάσει με χρήματα του ταμείου Ανάκαμψης.
Μπορούν να κατασκευαστούν τα έργα; Φυσικά και μπορούν αρκεί να πληρωθούν από τα Ταμείο σημοσίων Επενδύσεων (ΤΔΕ) όπως είχε εξασφαλίσει και σχεδιάσει η προηγούμενη Περιφερειακή αρχή σε συνεργασία με την προηγούμενη κυβέρνηση 12,5 εκ € για τα έργα κατασκευής ΦΑ σε Καστοριά και Γρεβενά.
Πως φτάσαμε εδώ
Η κυβέρνηση στο θέμα της απολιγνιτοποίησης έχει πέσει έξω στους πολιτικούς υπολογισμούς και τις προβλέψεις της. Ανακοίνωσε την εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση το 2023 αφήνοντας πίσω ακόμη και την Γερμανια, επενδύοντας στην νέα ηγεσία της ΕΕ, στο πρόσωπο της Γερμανίδας Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν και την Πράσινη ατζέντα που κόμιζε πριν ακόμη από την εκλογή της. Η κυβέρνηση επένδυσε επίσης στο πρόσωπο του Έλληνα Επιτρόπου Μαργαρίτη Σχοινά ο οποίος επιλέχθηκε από την φον ντερ Λάιεν στην θέση του Αντιπροέδρου της ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός στις 17 Ιανουαρίου 2020 στην ομιλία του στο Εθνικό αναπτυξιακό συνέδριο για το ΕΣΠΑ 2021-27 παρουσία του Αντιπροέδρου Μαργαρίτη Σχοινά και της επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, δήλωσε καθαρά ότι «..Όταν η Ελλάδα έρχεται και λέει ότι εμείς θα κλείσουμε όλες τις λιγνιτοπαραγωγικές μας μονάδες μέχρι το 2023 με μια εξαίρεση η οποία θα κλείσει το 2028, αυτό σημαίνει ότι μια ολόκληρη Περιφέρεια της χώρας η οποία ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη λιγνιτοπαραγωγή και από τις δραστηριότητες στα ορυχεία της περιοχής πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση, να αλλάξει προσανατολισμό».
Και συνεχίζει σε πιο υψηλούς τόνους ότι γιαυτή μας την θαρραλέα επιλογή περιμένουμε την επιβράβευση της Ευρώπης λέγοντας, «Αν η Ευρώπη δεν σταθεί δίπλα μας και δεν σταθεί δίπλα στις χώρες που έρχονται πρώτες και με τόλμη να πουν ναι εμείς θέλουμε να κάνουμε πράξη την απεξάρτηση από τον λιγνίτη και από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, τότε πολύ φοβάμαι ότι θα χάσουμε την εμπιστοσύνη αυτών των τοπικών κοινωνιών. Κατά συνέπεια, κύριε Αντιπρόεδρε, κυρία Επίτροπε, η Ελλάδα βγαίνει στην πρώτη γραμμή έμπρακτα, με έργα και όχι με λόγια και απαιτούμε και ζητάμε την ανάλογη ευρωπαϊκή στήριξη για να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε αυτή τη μετάβαση».
Τελικά τα χρήματα της; Πράσινης Συμφωνιας οριστικοποιήθηκαν με την Ελλάδα να πέφτει έξω στις προβλέψεις, στους πολιτικούς υπολογισμούς κι όπως είχαμε επισημάνει και στο παρελθόν, η ΕΕ δεν επιβραβεύει τα καλά παιδιά της απολιγνιτοποίησης αδιαφορεί για τους χρονικούς ορίζοντες και χρηματοδοτεί μόνο με βάση τα μεγέθη της λιγνιτικής βιομηχανίας και το ανθρώπινο δυναμικό που επηρεάζεται άμεσα. Γιαυτό και οι λιγνιτικές δυνάμεις της Ευρώπης, Πολωνία και Γερμανία οι πρώτοι απολιγνιτοποιούνται το 2050 και οι δεύτεροι το 2038, λαμβάνουν σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αλλά και από τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αζερικο αέριο του ΤΑΡ η υγροποιημένο;
Τα παραπάνω φαίνεται ότι δεν έγιναν μάθημα στην κυβέρνησης και όσους έχουν αναλάβει τα σχέδια επί χάρτου. Κι ενώ όλοι θα περίμεναν να τρέξει γρήγορα με χρήματα του ΕΣΠΑ 2014-20 τον σταθμό αποσυμπίεσης στον Περδίκα όπου έχουμε έξοδο του αγωγού ΤΑΡ που μεταφέρει Αζέρικο αέριο στην Δύση και την κατασκευή του αγωγού μέσης πίεσης για την τροφοδοσία της μονάδας ΣΗΘΥΑ που θα κατασκευάσει η ΔΕΗ στην περιοχή του ΑΗΣ Καρδιάς που θα τροφοδοτεί με θερμό ατμό τις τηλεθερμάνσεις Κοζάνης Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου, είδαμε όλοι έκπληκτοι εν μέσω θέρους να επιβάλλει στο δεκαετές σχέδιο της ΔΕΣΦΑ την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς αερίου από τα Τρίκαλα Ημαθίας στην Κοζάνη. Οι κυβερνώντες προφανώς για να ικανοποιήσουν τους εγχώριους ενεργειακούς παίκτες αποφάσισαν τελευταία στιγμή να προκρίνουν την κατασκευή του παραπάνω αγωγού ο οποίος κουμπώνει στο Σταθμό μεταφόρτωσης υγροποιημένου ΦΑ που έχει κατασκευαστεί στην Αλεξανδρούπολη. Εκεί μεταφέρεται με πλοία είτε σχιστολιθικό αέριο από τις ΗΠΑ είτε ακόμη και Ρωσικό. Να υπογραμμίσουμε ότι το μεγάλο ντηλ της μεταφοράς υγροποιημένου αερίου όχι μόνο για την Ελλάδα έχουν εισέλθει αρκετοί Έλληνες εφοπλιστές με ναυπήγηση νέων πλοίων στην Κορέα και αλλού.
Τελικά όπως αναφέραμε στο εισαγωγικό σημείωμα του κειμένου ο αγωγός απορρίφθηκε από την αρμόδια τεχνο-οικονομική επιτροπή που εξετάζει την λίστα των επιλέξιμων έργων που έχει καταρτίσει η κυβέρνηση με αποτέλεσμα η περιοχή να έχει χάσει όχι πολύτιμο χρόνο αλλά και πόρους από το προηγούμενο ΕΣΠΑ που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την κατασκευή των συνοδών έργων από τον αγωγό ΤΑΡ.
