είναι τούτο: O συνδικαλισμός και κατ΄ επέκταση οι συνδικαλιστικές παρατάξεις χρωστούν την ύπαρξή τους στις πολιτικές παρατάξεις οι οποίες διαβλέποντας (ανάλογα με τα αντανακλαστικά της ηγεσίας του κάθε κόμματος) τη δύναμή τους θεώρησαν -αλλά πιστεύω ακόμη και σήμερα θεωρούν- ότι μια ελεγχόμενη έκρηξη είναι προτιμότερη και ασφαλέστερη από μια ανεξέλεγκτη. Προσδοκία βέβαια είναι, το επόμενο βήμα να αφορά στην απεξάρτηση των συνδικαλιστικών παρατάξεων από τα κόμματα.
Μετά το 1974 η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα αρχίζει να ομαλοποιείται. Ο συνδικαλισμός εξακολουθεί να θεωρείται το προπύργιο της Αριστεράς. Παρόλα αυτά ακραία εθνικιστικά στοιχεία συμμετείχαν στο συνδικαλισμό στην αρχή της μεταπολίτευσης (Ελεύθερου Δημοκρατικό Εργατικό Κίνημα). Για την εποχή εκείνη ίσχυε το: ¨συνδικαλιστής = αριστερός¨. Οι διαμάχες που κατατρώγουν την αριστερά από τη στιγμή της δημιουργίας της μεταφέρονται και στο συνδικαλιστικό χώρο όπου η θεωρία της συνομωσίας βρίσκει λαμπρό έδαφος. Στο διαφαινόμενο χάος η τότε κυβέρνηση ψηφίζει το νόμο 330/1976. Η ψήφιση του νόμου συσπειρώνει τα συνδικάτα που απεργούν και συγκρούονται με τις δυνάμεις καταστολής στην απεργία της 25ης Μάη του 1976.
Παρόλα αυτά, τα διωκόμενα μέχρι εκείνη τη στιγμή συνδικάτα αποκτούν οντότητα. Πρωτοβάθμια σωματεία ιδρύονται σε όλες τις βιομηχανίες αλλά και στις λεγόμενες ΔΕΚΟ ενώ τα σωματεία ελέγχονται κατεξοχήν από την Αριστερά.
Οι πολιτικοί συσχετισμοί , όμως, αλλάζουν. Η αριστερά (πάντοτε διασπασμένη) δε μπορεί να διεκδικήσει την εξουσία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου στηριζόμενος στο καλό όνομα του πατέρα του Γ. Παπανδρέου, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία της Αριστεράς από την οποία αντλεί αξιόλογα στελέχη και φυσικά στηριζόμενος στην ταλαντούχα προσωπικότητά του καταφέρνει να παρουσιάσει μια διαφορετική πρόταση εξουσίας που με το ευρηματικό σύνθημα της «ΑΛΛΑΓΗΣ» το 1981 «υπογράφοντας συμβόλαιο με το λαό» κατακτά την εξουσία. Ναι, πλέον η χώρα έχει μπει στην Ε.Ο.Κ και τα κεφάλαια κατακλύζουν την επικράτεια.
Λίγους μήνες αφότου το ΠΑΣΟΚ σχημάτισε κυβέρνηση, ψηφίζει το νόμο 1264/82 που αίρει τους αποκλεισμούς και η πολυπόθητη, για τους αριστερούς, απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα, κάνει την εμφάνισή της. Ο Παπανδρέου διαβλέποντας την ισχυρή ομάδα πίεσης που δημιουργούνταν (η απεργία των τραπεζοϋπαλλήλων το 1982 ήταν χαρακτηριστική, κράτησε 42 ημέρες και ήρθε σε ανοικτή σύγκρουση με τη κυβέρνηση) ήξερε πολύ καλά πως έπρεπε να την ελέγξει. Μετά τη ψήφιση του άρθρου 4 του νόμου 1365/1983 με το οποίο η κυβέρνηση περιόριζε δραστικά την άσκηση δικαιώματος της απεργίας στις τράπεζες και τον ευρύτερο Δημόσιο τομέα, ο πρόεδρος της προσωρινής διοίκησης καθώς και τα μέλη της διοίκησης που ανήκαν στις παρατάξεις ΕΣΑΚ-Σ και ΑΕΜ παραιτήθηκαν. Από 8.7.1983 και μέχρι το Συνέδριο ανέλαβε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Γ. Παπαμιχαήλ ενώ Γενικός Γραμματέας παρέμεινε ο Γ. Ραυτόπουλος.
Στο επόμενο βήμα κάνουν την εμφάνισή τους οι κλαδικές οργανώσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ όπου οι συνδικαλιστές είχαν τον κύριο λόγο. Η κρατικοποίηση των λεγόμενων ¨προβληματικών επιχειρήσεων¨ έδινε το πάνω χέρι στις κλαδικές. Αθρόες προσλήψεις σε όλο τον ευρύτερο δημόσιο τομέα – λέγεται ότι οι υπάλληλοι ήταν περισσότεροι από τις καρέκλες- ενδυναμώνουν την Π.Α.Σ.Κ.Ε και το ΠΑ.ΣΟ.Κ , αποδυναμώνουν όμως την οικονομία της χώρας (η ΕΟΚ θέτει κανόνες). Από το «Τσοβόλα δώστα όλα» η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εξαγγέλλει δίχρονο σταθεροποιητικό πρόγραμμα για τη οικονομία με το οποίο εγκαινιάζεται έκτοτε η μόνιμη πολιτική λιτότητας για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο 1985 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ανακοινώνει τα νέα μέτρα: υποτίμηση της δραχμής κατά 15%, περιορισμός της Α.Τ.Α, περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ. Παράλληλα δημοσιεύεται Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο απαγορεύονται μισθολογικές αυξήσεις παραπάνω από την εισοδηματική πολιτική που έχει ορίσει η κυβέρνηση.
Το 1985 αποτελεί έτος ίδρυσης για τη Δ.Α.Κ.Ε (Δημοκρατική Ανεξάρτητη Κίνηση Εργαζόμενων). Τη συνδικαλιστική παράταξη της Νέα Δημοκρατίας. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά την εσωστρέφεια και την ανικανότητα που επέδειξαν οι ηγεσίες του στο να ακολουθήσουν τις εξελίξεις ανασυντάσσεται και αναπροσδιορίζει τη στρατηγική του.
Το πρόγραμμα σταθεροποίησης δημιουργεί εσωκομματική κρίση στο κυβερνών κόμμα, ιδιαίτερα με τα στελέχη του συνδικαλιστικού χώρου. Η Π.Α.Σ.Κ.Ε προβαίνει στη διαγραφή επτά πρωτοκλασάτων μελών της τα οποία βρίσκονται στη διοίκηση της ΓΣΕΕ. Αυτό όμως αλλάζει τους συσχετισμούς δυνάμεων και η εξουσία περνά στην Αριστερά, δηλαδή οι επτά διαγραφέντες της ΠΑΣΚΕ και οι συνδικαλιστές του ΚΚΕ και του ΑΕΜ (ΚΚΕ εσωτ). Οι διαγραφέντες μάλιστα δημιουργούν νέα συνδικαλιστική παράταξη τη Σοσιαλιστική Συνδικαλιστική Εργατοϋπαλληλική Κίνηση (ΣΣΕΚ).
Το ΠΑΣΟΚ με την συνδικαλιστική του παράταξη ΠΑΣΚΕ, ασκεί πίεση και με δικαστικές αποφάσεις ανατρέπει την εκλεγμένη διοίκηση με αποτέλεσμα να ιδρυθεί μονοπαραταξιακή διοίκηση στη ΓΣΕΕ. Συνεπακόλουθο; η διάσπαση του συνδικαλιστικού κινήματος.
Το σκάνδαλο Κοσκωτά ξεσπά και στη διαφαινόμενη επάνοδο της Ν.Δ στην κυβέρνηση οι συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ (διαγραμμένοι και μη) ενώνονται και πάλι. Το 25ο Συνέδριο συνήλθε τον Απρίλιο 1989 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στο Νέο Φάληρο. Καμία παράταξη δεν πήρε αυτοδυναμία. Έτσι για πρώτη φορά, σχηματίστηκε αιρετή Διοίκηση αντιπροσωπευτική από όλες τις παρατάξεις. Η ΠΑΣΚΕ πήρε 18 έδρες, η ΕΣΑΚ-Σ με το ΑΕΜ μαζί 17 έδρες (15 ΚΚΕ και 2 ΕΑΡ), η ΔΑΚΕ 8 και η ΣΣΕΚ(διαγραμμένοι του ΠΑΣΟΚ) 2.
Πρόεδρος ανέλαβε ο Λ. Κανελλόπουλος (ΠΑΣΚΕ), Γενικός Γραμματέας ο Μ. Κωστόπουλος (ΕΣΑΚ-Σ) και Αναπληρωτής Πρόεδρος ο Γ. Παπαμιχαηλ (ΣΣΕΚ). Η Διοίκηση αυτή εξήντλησε την τριετία και οδήγησε την ΓΣΕΕ στο επόμενο εκλογικό της συνέδριο.
Η Νέα δημοκρατία κατόπιν του σκανδάλου Κοσκωτά , την παραπομπή του Α. Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο και αντιμετωπίζοντας ένα δύσκολο εκλογικό σύστημα, κερδίζει τις εκλογές και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αναλαμβάνει τα πρωθυπουργικά του καθήκοντα.
Το συνδικαλιστικό κίνημα στέκεται αμήχανο μπρος στη εξέλιξη αυτή καθώς η ΠΑΣΚΕ αμφιταλαντεύονταν και προσπαθούσε να βρει την νέα ταυτότητά της, η δε αριστερά μετά τη συγκυβέρνηση με τη Ν.Δ παρόπλισε τους συνδικαλιστικές της ενώ η ΔΑΚΕ έκανε… αναγνώριση του πεδίου. Όλα αυτά μέχρις ότου η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφασίζει την ιδιωτικοποίηση των Αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας. Το σωματείο αντιδρά αλλά ήταν μόνο του. Η ιδιωτικοποίηση έγινε αλλά δεν κράτησε πολύ.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ ανακάμπτει παρόλο που παρουσιάζονται τα πρώτα προβλήματα υγείας του Α. Παπανδρέου. Η νέα κυβέρνηση κρατικοποιεί τις αστικές συγκοινωνίες. Τα προβλήματα υγείας του Α. Παπανδρεου οξύνονται και παρατηρούνται φαινόμενα ακυβερνησίας. Το πάθημα έγινε μάθημα και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ψηφίζει το Ν. 2190/94, γνωστό και ως «νόμο Πεπονή», που ορίζει πλέον ότι οι προσλήψεις στο Δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα θα γίνονται μέσω ανεξάρτητης Αρχής {ΑΣΕΠ}.
Οι κλαδικές και κυρίως οι συνδικαλιστές που τις απαρτίζουν χάνουν τη δύναμή τους. Σε μια έρευνα που είχε βρει το φως της δημοσιότητας τα μέλη της κυβερνώσας παράταξης σε συντριπτικό ποσοστό είναι υπάλληλοι του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα (ακόμη και σήμερα).
Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ τον Ιανουάριο 1996 εκλέγει πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και το Σεπτέμβριο 1996 κερδίζει τις εκλογές.
Το συνδικαλιστικό κίνημα παρακολουθεί τις εξελίξεις. Η πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ τάσσεται στο πλευρό του Κ.Σημίτη και στις εκλογές του 1996 ο Χρ. Πρωτόππαπας που είχε διατελέσει πρόεδρος της ΓΣΕΕ 1993-1995 εκλέγεται βουλευτής και αναλαμβάνει μάλιστα υφυπουργός Εργασίας στη νέα κυβέρνηση.
Νέος πρόεδρος στη ΓΣΕΕ αναλαμβάνει ο Χρ. Πολυζωγόπουλος (ΠΑΣΚΕ) και γραμματέας ο Γιάννης Μανώλης (ΔΑΚΕ). Η ΔΑΚΕ, η παράταξη που πρόσκειται στη Νέα δημοκρατία ισχυροποιεί τη θέση της ενώ η αριστερά, που αποτελούσε πάντα τη δεξαμενή της ΠΑΣΚΕ, συρρικνώνεται.
Ένας νέος όρος εισάγεται στην πολιτική σκηνή της χώρας από τον Κ. Σημίτη, ο εκσυγχρονισμός. Είναι το new deal της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Η διαμάχη στο εσωτερικό της κυβερνητικής παράταξης είναι έντονη, η δε συνδικαλιστική παράταξη της ΠΑΣΚΕ ανέμενε τον νικητή συμμετέχοντας ενεργά στο 5ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το Μάρτιο του 1999 όπου ο Κ Σημίτης επανεκλέγεται Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Η Ελλάδα εκείνη την περίοδο κινείται στους ρυθμούς ένταξης στη ΟΝΕ ( Οικονομική Νομισματική Ένωση) όπερ και πέτυχε το 2000. Επόμενος στόχος, η διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων το 2004.
Ο εκσυγχρονισμός του Σημίτη έφερε μια πληθώρα αλλαγών (μετοχοποιήσεις των ΔΕΚΟ – προάγγελος των ιδιωτικοποιήσεων) και αντεργατικών νόμων. Τον 2639/1998 ελαστικές σχέσεις εργασίας, τον 2874/2000 διευθέτηση χρόνου εργασίας- μείωση αμοιβής λόγω υπερωρίας κ.α., τον 2956/2001 δανεισμό και ενοικίαση εργαζομένων τον 3029/2002 γνωστό ως νόμο ΡΕΠΠΑ μείωση συντάξεων έως 10% τους 3144/2003, 3174/2003 αλλά και τον 3232/αρχές 2004 για τη διαδοχική ασφάλιση και μην ξεχνάμε το Προεδρικό διάταγμα 81/2003 που νομιμοποίησε την ομηρία των συμβασιούχων.
Η αντίδραση του συνδικάτου που ήλεγχε η ΠΑΣΚΕ αρχικά ήταν χλιαρή. Πρόεδρος της ΓΣΕΕ επανεξελέγη ο Χρ. Πολυζωγόπουλος μετά από τις εκλογικές διαδικασίες του 29ου,30ου και 32ου Συνεδρίου της Γ.Σ.Ε.Ε στις 23.3.98, 27.3.01 και 20.3.04 αντίστοιχα με γενικό γραμματέα από την παράταξη της ΔΑΚΕ τον κ. Γ Μανώλη (έως 2004) και μετέπειτα τον κ Κώστα Πουπάκη.
Το 1999 όμως το ΚΚΕ αντιδρά στην πολιτική Σημίτη καταγγέλλει την ηγεσία της ΓΣΕΕ και δημιουργεί το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο (ΠΑ.Μ.Ε)., κινούμενο πλέον αυτόνομα.
Στις 26 Απριλίου και στις 17 Μάη 2001 ξεσπούν οι μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις ενάντια στο προτεινόμενο από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό (ουσιαστικά πρόκειται για την κατάργηση του δημόσιου κοινωνικού χαρακτήρα της ασφάλισης). Ήταν γεγονός. Η βάση έσυρε την ηγεσία της ΓΣΕΕ στο πεζοδρόμιο.
Στις 7 Ιανουαρίου 2004 , ο Κώστας Σημίτης , με στόχο την ομαλή πολιτική διαδοχή, ανακοινώνει την παραίτησή του από την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ , παραμένοντας όμως Πρωθυπουργός μέχρι τη λήξη και της δεύτερης θητείας του και τη διενέργεια των Κοινοβουλευτικών Εκλογών που προκηρύσσονται για τις 7 Μαρτίου 2004 έχοντας συμπληρώσει οκτώ συνεχή χρόνια Πρωθυπουργίας. Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναλαμβάνει ο Γ. Παπανδρέου ο οποίος χάνει τις εκλογές στις 7 Μαρτίου του 2004. Νικητής η Νέα Δημοκρατία με τον Κώστα Καραμανλή. Πρώτος λοιπόν από την πρώτη κιόλας απόπειρα. Το οριακό ποσοστό στη νίκη του χαρίζει τη «μεγάλη» νίκη. Έτσι λένε. Μεγάλο το όνομα και η ιστορία που φέρει, μεγάλο όμως και το έργο που έχει να επιτελέσει. Προωθεί Νόμους όπως ο 3429 του ΣIΟΥΦΑ για Δημοσιές Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (ΔΕΚΟ), ο Νομός 3655 της ΠΕΤΡΑΛΙΑ για μεταρρύθμιση Κοινωνικής ασφάλισης, ο Νομός 3734 του ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ για συμπαραγωγή Ενεργείας. Όμως τα περιβόητα, διαχρονικά και επιβλητικά ¨μεγάλα συμφέροντα¨ δε τον αφήσανε να προχωρήσει και συνεπικουρούμενα από τη γνωστή τακτική του ΠΑΣΟΚ και της ΠΑΣΚΕ, κατεβάζουν τους εργαζομένους στο πεζοδρόμιο και σε Απεργίες με μπροστάρη την ορθωμένη, στιβαρή γροθιά και σύνθημα «ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ».
Σήμερα ο «Συντοπίτης» μας Υπουργός και η high-class παρέα του τα ξεπούλησαν όλα στα μεγάλα Συμφέροντα. Η αναφορά και μόνο του Νόμου ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 3833 (ΜΝΗΜΟΝΙΟ), τα λέει όλα .
Στην πορεία του ανά τα έτη το Συνδικαλιστικό κίνημα πέρασε από πολλά. Υπέστη πολλά, κατηγορήθηκε για πολλά, πέτυχε πολλά, μπορεί να κατορθώσει ακόμα περισσότερα.
Στην παρούσα συγκυρία, το Συνδικάτο πρέπει να συνεχίσει απρόσκοπτα την πορεία του στοχεύοντας πάντα στην κατάκτηση όλων όσων εκφράζει και εκφράζονται μέσα από το κάθε ένα. Ο τρόπος με τον οποίο σε κάθε δύσκολη στιγμή ¨αναζητούνται¨ οι συνδικαλιστικές δυνάμεις για να δώσουν τον αγώνα, να σηκώσουν το βάρος των περιστάσεων στους ¨ώμους¨ τους, να οργανώσουν και να συντονίσουν, αποδεικνύουν ακριβώς την ανάγκη και την σπουδαιότητα της ύπαρξής τους.
Στην παρούσα συγκυρία το Συνδικάτο, περισσότερο από ποτέ, οφείλει να αγρυπνά και να αντιστέκεται στις διαφαινόμενες προθέσεις και για μία ακόμα φορά να Γράψει Ιστορία.
Στην παρούσα συγκυρία, όλοι εμείς που απαρτίζουμε το Συνδικαλιστικό κίνημα οφείλουμε να διατηρήσουμε, πρωτίστως, την αξία του και φυσικά να την ενισχύσουμε. Πρέπει να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις και την δυναμική μας για να προχωρήσουμε περισσότερο σθεναρά τον αγώνα. Με αυτή την αρχή και με σαφείς τις προθέσεις μας δε πρόκειται να αφήσει τους εργαζομένους και τον λαό στο έλεος της ΤΡΟΙΚΑΣ.
Ξεσηκωμένοι, ήδη, βάζουμε πλώρη να ανατρέψουμε τα αντεργατικά Σχέδια και Νομοσχέδια της Κυβέρνησης. Ενωμένοι και προσηλωμένοι στον στόχο, ΣΙΓΟΥΡΑ, μπορούμε να το επιτύχουμε.

ειναι ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ*