του Σπύρου Κουταβά
Ζωντάνεψαν οι μνήμες σήμερα στην Κλεισούρα στις εκδηλώσεις για την μνήμη των 280 γυναικών, παιδιών και γερόντων που εκτελέστηκαν η κάηκαν ζωντανοί σε μια από τις πιο άγριες επιδρομές των Ναζί κατά την διάρκεια της κατοχής. Αναφορές στο χρονικό της σφαγής έγιναν από τον εκπαιδευτικό Δημήτρη Σμιξιώτη. Όλα ξεκίνησαν το πρωί της 5ης Απριλίου 1944 ύστερα από την ενέδρα που έστησαν σε Γερμανική Φάλαγγα αντάρτικα σώματα του ΕΛΑΣ λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Οι πληροφορίες της εποχής εκείνης έλεγαν ότι οι Ναζί μετέφεραν πολύτιμα αντικείμενα και τον πλούτο που είχαν αφήσει πίσω τους οι Εβραίοι της Καστοριάς που λίγες μέρες νωρίτερα στις 24 Μαρτίου μεταφέρθηκαν και θανατώθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς- Μπίρκεναου
Σε αντίποινα για τον θάνατο δύο μοτοσικλετιστών της Βέρμαχτ, οι ναζί κινητοποιήθηκαν αμέσως και με ενισχύσεις από άλλες περιοχές της δυτικής Μακεδονίας εισήλθαν στο χωριό, έκαψαν τα περισσότερα σπίτια και εκτέλεσαν η έκαψαν ζωντανούς 270 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους που δεν πρόλαβαν να κρυφτούν στο δάσος. Η σφαγή της Κλεισούρας συγκαταλέγεται στα πιο γνωστά εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής.
Ξεχωριστή στιγμή στις φετινές εκδηλώσεις που οργάνωσε ο δήμος Καστοριάς σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα αποτέλεσε η παρουσία μελών της οργάνωσης «Πορεία ζωής» που είναι συγγενικά πρόσωπα η απόγονοι ναζί στρατιωτών που έδρασαν στην Ελλάδα και συμμετείχαν σε θηριωδίες είτε στα μαρτυρικά χωριά της Βόρειας Ελλάδας είτε στην μαζική εκτόπιση των Εβραίων από την Θεσσαλονίκη και αλλά μέρη της Μακεδονίας.
Ο Ραϊνχαρ Ρόσβινγκερ είναι απόγονος στρατιώτη της Βέρμαχτ που πολέμησε στην περιοχή της Βόρειας Ελλάδας και όπως περιέγραψε διαβάζοντας το ημερολόγιο του παππού του «διαπιστώσαμε ότι του είχαν αναθέσει την εντολή να κυνηγά αντάρτες στην περιοχή και καταλάβαμε ότι έχει προκαλέσει πόνο στους κατοίκους πολλών περιοχών. Για το γεγονός αυτό δεν μιλούσαμε ποτέ στο σπίτι αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει συμβεί». Όπως αποκάλυψε τα μέλη του συλλόγου «Πορεία ζωής» έχουν επισκεφθεί 20 χώρες και 400 πόλεις όπου οι στρατιώτες της Βέρμαχτ συμμετείχαν σε θηριωδίες σε ντόπιους πληθυσμούς. Η Καστοριά εξαιτίας της εξολόθρευσης της Εβραϊκής κοινότητας είναι η 401η πόλη και η Κλεισούρα με τους 270 νεκρούς είναι η 402η όπου τα μέλη της οργάνωσης συμμετέχουν καταθέτοντας στεφάνι στο μνημείο πεσόντων και ζητώντας συγνώμη από τους απογόνους των θυμάτων.
Η Πίνα Τόμπερ μέλος και αυτή του Συλλόγου «Πορείας Ζωής» απευθυνόμενη στους συγκεντρωμένους δήλωσε ότι «δυστυχώς δεν μπορούμε να γυρίζουμε πίσω την ιστορία για να αποτρέψουμε αυτά τα γεγονότα που έγιναν, αλλά με τις πράξεις μας μπορούμε να κάνουμε πολλά ώστε να μην επιτρέψουμε να επαναληφθούν». Η παρουσία των μελών του Συλλόγου και η συγνώμη προς τους κατοίκους της Κλεισούρας επιβραβεύθηκε με ένα θερμό και μακρόσυρτο χειροκρότημα του κόσμου ενώ η συγκίνηση ήταν έκδηλη όταν συνάντησαν και συνομίλησαν μ’ένα ηλικιωμένο που διασώθηκε από τύχη εξ αιτίας της μη εκπυρσοκρότησης του όπλου του Γερμανού στρατιώτη.
Στις εκδηλώσεις παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνι ο Δήμαρχος Καστοριάς Ανέστης Αγγελής, ο αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Καστοριάς Σωτήρης Αδαμόπουλος, οι βουλευτές, Μαρία Αντωνίου από Καστοριά, ο Γιάννης Θεοφύλακτος και Γιώργος Κασαπίδης από Κοζάνη, ο Γενικός Πρόξενος της Γερμανίας στην Θεσσαλονίκη Βάλτερ Στέχερ, ο Αντώνης Παπαδαμιανός ως εκπρόσωπος του Κέντρο σπουδών Εβραϊκής κληρονομιάς Καστοριάς, ο εκπρόσωπος του Κεντρικού Ισραηλιτικού συμβουλίου, εκπρόσωποι Αντιστασιακών οργανώσεων και ο υποψήφιος Ευρωβουλευτής της ΝΔ Βασίλης Μιχαλολιάκος.