και συμφέροντα. Είναι φανερό ότι ορισμένοι προτιμούν πολίτες – πελάτες, οικονομικά εξαθλιωμένους και απελπισμένους, γιατί έτσι μπορούν με μεγαλύτερη ευκολία να τους διαχειριστούν, πουλώντας τους εθνική υπερηφάνεια, μικροπολιτικές εξυπηρετήσεις και επαναστατικά αδιέξοδα. Τις επόμενες ημέρες οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές και, αφού περάσουμε από διάφορες φάσεις, είναι βέβαιο ότι θα αντιληφθούν όλοι ότι δεν υπάρχουν εύκολες συνταγές. Οι διακινούμενες λύσεις, εκτός ζώνης του ευρώ και Ε.Ε., δεν εξασφαλίζουν ούτε κατ' ελάχιστο το υπάρχον σήμερα κατώτερο επίπεδο διαβίωσης, και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να ξεπεραστεί με ευχές και επικλήσεις στο επαναστατικό ή εθνικό συναίσθημα. Είναι άλλο πράγμα να μην έχει κάποιος αυτοκίνητο και να επιθυμεί κάποια στιγμή να αποκτήσει και άλλο να έχει αλλά να μην έχει βενζίνη για να το κινήσει! Η διαφορά αυτή είναι τεράστια και όσοι την υποτιμούν θα βρεθούν σύντομα προ εκπλήξεων.

Η διαφορά της μια λύσης – παραμονή στο ευρώ με μέτρα- από την άλλη – έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή - βρίσκεται στο βαθμό και το βάθος της μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων αλλά και στον χρόνο που θα χρειαστεί για να επανακατακτηθεί το προηγούμενο επίπεδο διαβίωσης. Αν σήμερα έχουμε μείωση, κατά 30%, του μέσου εισοδήματος, σε μια λύση εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου θα έχουμε άμεσα μείωση που θα ξεπερνά το 75%, ενώ αν στη μία περίπτωση υπάρχει μια ορατή προοπτική, στην άλλη δεν υπάρχει καμία προοπτική σε εύλογο χρονικό διάστημα. Αν σε αυτό το στενά οικονομικό πλαίσιο υπολογίζει κανείς και τα γενικότερα γεωπολιτικά ζητήματα της περιοχής – μέχρι και η Αλβανία διεκδικεί εδαφικές διευθετήσεις – μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί το πού θα οδηγηθούμε.

Είναι καιρός να γίνει αντιληπτό από όλους πως πρέπει να ξεχάσουμε ό,τι μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένο και αδιαπραγμάτευτο στον τομέα της οικονομίας. Η δημιουργική ασάφεια, ο δισταγμός και τα «άστο για αργότερα» φέρνουν ύφεση και τελικά πιο επώδυνα μέτρα. Αυτό οφείλουν να το έχουν καταλάβει πλέον όλοι και κυρίως αυτοί που μέχρι χθες προσέγγιζαν τα ζητήματα των διαπραγματεύσεων με όρους υπερηφάνειας και μειοδοσίας. Δεν υπάρχουν εθνικά ύποπτοι και υπερήφανοι μάγκες. Αυτά είναι ωραία σχήματα για καφενόβιες προσεγγίσεις αλλά δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες της χώρας και των πολιτών. Υπάρχει διεθνής συγκυρία, σωστή ή λανθασμένη πρόβλεψη και επιλογή μεταξύ μιας καλής αλλά επώδεινης λύσης ή μιας απολύτως καταστροφικής άρνησης της πραγματικότητας. Αυτό ήταν και αυτό παραμένει το μοναδικό πραγματικό δίλλημα.

Η αξιοποίηση πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων δεν μπορεί πλέον να περιμένει. Τα ψέματα και οι δικαιολογίες από πολίτες και πολιτικούς δεν προσφέρουν πλέον τίποτα. Η ανοχή από εχθρούς και φίλους έχει εξαντληθεί και είναι καιρός να αντιληφθούμε όλοι και κυρίως οι πολιτικοί όλων των βαθμίδων ότι δεν υπάρχει μέλλον αν στον κάθε τομέα δεν λειτουργούμε με συγκεκριμένο σχέδιο που θα παράγει χειροπιαστά αποτελέσματα. Η συγκρότηση σχεδίου αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της περιοχής μας στις παρούσες συνθήκες αποκτά επείγοντα χαρακτήρα.