Αναδημοσιεύουμε σήμερα το κείμενο με τίτλο ''Ασήμαντες λεπτομέρειες'' που ηταν ο δικός μας φόρος τιμής, στον άνθρωπο που γνωρίσαμε στην Δυτική μακεδονία στα γυρίσματα των ταινιών του και που σημάδεψε δυό γενιές και μια ολόκληρη χώρα με τις ταινίες του.
Τις εκδηλώσεις 20 χρόνια Πρέσπες ο Γ. Λιάνης τις προετοίμαζε πολύ καιρό πριν. Τελικά τον Αύγουστο του 2008 όλη η Ελλάδα έχει στραμμένα τα βλέμματα της στον Αγ. Αχίλλειο όπου χιλιάδες άνθρωποι παρακολουθούν τα ίχνη και αφουγκράζονται τις ανάσες των ταινιών του Θ. Αγγελόπουλου που είχαν ως συστατικό τους την Φλώρινα και το τοπίο των Πρεσπών.
Λίγο αργότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο όνομα των Πρεσπείων θα βραβεύσει τον Θόδωρο Αγγελόπουλο για το έργο του και την προσφορά του.
Ο σκηνοθέτης διστακτικά πλησιάζει το μικρόφωνο και νομίζεις ότι θα ξαν'ακούσεις τον ''Κοινοβουλευτικό'' Μαρτσέλο Μαστρογιάννη στον ''Μελισσοκόμο'' να μονολογεί από το έδρανο της βουλής των Ελλήνων «....δεν μπορώ να κάνω το ταξίδι σας. Είμαι επισκέπτης. Το κάθε τι που αγγίζω με πονάει πραγματικά. Κι έπειτα δεν μου ανήκει. Όλο και κάποιος βρίσκεται να πει «δικό μου είναι». ... Δώστε μου ένα μέρος να κοιτάω. Ξεχάστε με στη θάλασσα. Σας εύχομαι υγεία και ευτυχία».
Στην Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου επικρατεί σιωπή και οι επτά χιλιάδες επισκέπτες κρατούν ακόμη και τις ανάσες τους. Ο Θ. Αγγελόπουλος μιλά ''για τα ίχνη που αγγίζουμε και για τα ίχνη που αφήνουμε''. «Όταν ανακάλυψα το τοπίο αυτό, υποσχέθηκα ότι θα ξανάρθω, Ξαναγυρίζω, τώρα, μετά από δέκα χρόνια σε αυτά τα χώματα, σε αυτά τα νερά, που άφησα και πήρα ίχνη». Για να εισπράξει ίσως το θερμότερο χειροκρότημα που έχει ακουσθεί στα 18 χρόνια που παρακολουθώ ανελλιπώς τις εκδηλώσεις των Πρεσπών.
Το χειμώνα του 1998 σ'ένα απόκοσμο τοπίο στους Λόφους Φλώρινας το χιόνι έχει καλύψει τα πάντα. Σε μια πλαγιά ο Αγγελόπουλος και το συνεργείο του έχουν στήσει κανονική γραμμή συνόρων για την ταινία ''Μια αιωνιότητα και μία ημέρα''. Ψηλά συρματοπλέγματα, σκοπιές, φρουροί, καμιά 100τοστή παιδιά σκαρφαλωμένα στα συρματοπλέγματα να κρέμονται επί ώρες. Η σκηνή με τον Αλέξανδρο (Bruno Ganz) και τον μικρό Αλβανό που φθάνουν με το αυτοκίνητο τους στα σύνορα γυρίζεται ξανά και ξανά.
Καλά, τι πήγε λάθος ρωτάω με αφέλεια σε κάποιο διάλλειμα τον διευθυντή φωτογραφίας το Γ. Αρβανίτη. «Χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερη ομίχλη» μου απάντησε χαμογελώντας.
Ο δε Αγγελόπουλος εν'όσο οι άλλοι ξεκουράζονταν έπιναν τσάι και καφέ στις σκηνές για να ζεσταθούν, αυτός εκεί, με τον πιτσιρικά της ταινίας να πηγαίνει και νά'ρχετε, προσπαθώντας να εξηγήσει και να πάρει κάτι περισσότερο από την ερμηνεία του.
Η σχέση του Θ. Αγγελόπουλου με την Δυτική Μακεδονία και την Φλώρινα είναι μοναδική. Στην ταινία του «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» μέρος του σεναρίου στην αρχή της ταινίας είναι πραγματικότητα.
Όπως «στη Φλώρινα, σε ένα βραδινό και βροχερό τοπίο, μερικοί ντόπιοι υποδέχονται τον σκηνοθέτη. Η απόπειρα προβολής της τελευταίας του ταινίας απέτυχε, γιατί η μισή πόλη έχει εξεγερθεί εναντίον του, με λαμπάδες και θρησκευτικούς ύμνους, για να ξορκίσει τον «αμαρτωλό» και άθεο σκηνοθέτη». Η αλήθεια είναι ότι «Το Μετέωρο βήμα του πελαργού» είχε μια μεγάλη περιπέτεια στην Πτολεμαΐδα. Μια ομάδα νέων της εποχής (Τασος, Κώστας, Εύη κλπ) αποφασίζουν να προβάλλουν την ταινία στον μοναδικό Σινεμά της πόλης. Κι ενώ όλα είναι έτοιμα για την προβολή, τους ειδοποιούν ότι η προβολή δεν θα πραγματοποιηθεί και ότι η μοναδική κινηματογραφική αίθουσα θα παραμένει κλειστή επ'άοριστον. Οι νεαροί δεν το βάζουν κάτω, καταφέρνουν και βρίσκουν μια μικρή μηχανή προβολής ενώ την ίδια στιγμή έρχεται μια άλλη κόπια από την Αθήνα. Τελικά η προβολή γίνεται μετά από μέρες στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας στο κέντρο της πόλης. Η υπόθεση με την ωμή παρέμβαση των τοπικών παπάδων και άλλων «προθύμων» λαϊκών της πόλεως έγινε γνωστή και υπήρξε θύελλα διαμαρτυριών. Το γεγονός αυτό αποτυπώθηκε στην ταινία «Το βλέμμα του Οδυσσέα» με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές να συμμετέχουν τιμητικά ως παρατηρητές και άλλοι ως κομπάρσοι στη σκηνή που γυρίστηκε στην Φλώρινα.
Στην Καστοριά τα γυρίσματα με τον Χάρβει Καιτέλ και την Μάγια Μόργκενστερν πάλι για ''Το Βλέμμα του Οδυσσέα''γίνονται καθόλη τη διάρκεια της νύκτας σε απόμερο σημείο στην νότια παραλία με την διακριτική παρουσία της αστυνομίας. Επιτρεπόταν να πλησιάσουν μόνο οι δημοσιογράφοι. Είναι μικρές ασήμαντες λεπτομέρειες από ''τα ίχνη που άφησε και πήρε'' όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στις Πρέσπες.
Νομίζω ότι η Ιταλική LA STAMPA αποτυπώνει με τον πιο εύστοχο τρόπο την σχέση του Αγγελόπουλου με το Ελληνικό τοπίο κα την δύναμη των χαρακτήρων του. «Η Ελλάδα των ταινιών του απέχει έτη φωτός από τα τουριστικά στερεότυπα. Στις ταινίες του συχνά κάτω από ένα γκρίζο και βροχερό ουρανό, μεταξύ των ερημικών οροσειρών αναδύθηκε η σκληρή και με βάθος, καρδιά της χώρας. Αυτός ο πυρήνας του πόνου μόνο σήμερα, με την έκρηξη της οικονομικής κρίσης εμφανίστηκε υπό το φως του ήλιου. Ο Αγγελόπουλος το είχε διηγηθεί πολύ πιο πριν με την οξυδέρκεια και την ευαισθησία, που μετατρέπουν έναν σκηνοθέτη σε δημιουργό» τονίζει η εφημερίδα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ VETONEWS http://www.vetonews.gr/koutavas-old-articles/7900-2012-01-26-00-05-05
