Πιστεύω, όμως, ότι αξίζει να εξηγηθούν οι λόγοι της πρόσφατης αποτυχίας που ενδέχεται και να σηματοδοτεί το τέλος του συγκεκριμένου εγχειρήματος.
Οι συνήθεις εξηγήσεις είναι δύο και είναι αντιφατικές μεταξύ τους: "η ΔΗΜΑΡ απέτυχε διότι συμμετείχε στην κυβέρνηση μαζί με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ" - "η ΔΗΜΑΡ απέτυχε διότι αποχώρησε από την κυβέρνηση". Στην πραγματικότητα και οι δύο εξηγήσεις είναι επιφανειακές, η δεύτερη μάλιστα είναι ταυτόχρονα και πεπλανημένη και παραπλανητική.
Ο λόγος της εκλογικής αποτυχίας της ΔΗΜΑΡ έγκειται απλούστατα στην αδυναμία της να αφήσει κάποιο πολιτικό στίγμα ικανό να την καταστήσει στοιχειωδώς ελκυστική για τον ψηφοφόρο.
Με όρους πολιτικού ρεαλισμού (κι όχι ιδεολογικών συμπαθειών ή αντιπαθειών), η συμμετοχή της στην κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να είναι ευθύς εξαρχής και κατ' ανάγκη καταδικαστική για το πολιτικό μέλλον της. Εάν έδινε πολιτικό στίγμα θα μπορούσε να έχει ελπίδες επιβίωσης. Τελικά, όμως, η μόνη ανάμνηση από την παρουσία της ήταν η αγωνία για τη διασφάλιση της ποσόστωσης στις κυβερνητικές θέσεις. Αυτό το στίγμα δεν είναι πολιτικό. Πολιτικό χαρακτήρα θα είχε ενδεχόμενη επιτυχία στην προσπάθεια να επιβληθεί το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Η υποχώρηση της ΔΗΜΑΡ στο θέμα αυτό επισφράγιζε κατ' ουσίαν την αποτυχία της να αποτελέσει οτιδήποτε άλλο πέρα από μια χρήσιμη ορντινάντσα των δύο άλλων κυβερνητικών εταίρων. Υπό τις συνθήκες αυτές, η αποχώρησή της εξαιτίας του κλεισίματος της ΕΡΤ δεν ήταν ούτε αβάσιμη ούτε εσφαλμένη πολιτική κίνηση, όπως κάποιοι διατείνονται. Ήρθε απλούστατα πάρα πολύ αργά για να διασώσει την αξιοπιστία της ΔΗΜΑΡ.
Το μόνο που απέμενε ως λόγος ύπαρξης ήταν η ερμηνεία περί "υπεύθυνης ευρωπαϊκής αριστεράς", προφανώς σε αντιδιαστολή προς τον ΣΥΡΙΖΑ, ιδεολόγημα που είχε άλλωστε αποτελέσει και την κύρια νομιμοποιητική βάση για τη συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα. Τα πράγματα, όμως, άλλαξαν, ο ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκε εύλογα σε ρότα που αποδείκνυε ευρωπαϊκό προσανατολισμό κι είχε πλέον ως πρόσθετο πλεονέκτημα την ισχύ του κόμματος που διεκδικεί εξουσία.
Ως εκ τούτου, στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, η ΔΗΜΑΡ έπρεπε να επιλύσει μια αδύνατη εξίσωση: δεν μπορούσε να πείσει για την αυτοτελή αξία της, αυτήν που θα τη διέκρινε από τις υπόλοιπες προτάσεις, τόσο το αριστερό όσο και το κεντρώο τμήμα του εκλογικού σώματος. Ο αριστερός ψηφοφόρος δεν διέκρινε λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να την προτιμήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο δε κεντρώος που επιθυμούσε τη συνέχιση της τρέχουσας πορείας είχε πολύ πιο αξιόπιστες προτάσεις για τον ρόλο του χρήσιμου συμμάχου του κυβερνητικού συνασπισμού.
Τούτων δοθέντων, δεν παύει να εντυπωσιάζει η ταυτότητα αυτών που μεταβλήθηκαν εσχάτως στους πλέον φανατικούς κατήγορους της ΔΗΜΑΡ, διακινώντας βεβαίως ως αποκλειστική εξήγηση της συντριβής της δεύτερη. Αφενός, πρόκειται για στελέχη της ίδιας της ΔΗΜΑΡ. Η σημερινή ρητορεία τους πρέπει να ερμηνευθεί με γνώμονα τη στάση τους κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών: όταν έκαναν οτιδήποτε ήταν δυνατό για να ζημιώσουν το ίδιο τους το κόμμα. Για ορισμένους εξ αυτών μάλλον με έκπληξη πληροφορηθήκαμε το βράδυ των εκλογών ότι εξακολουθούσαν να ανήκουν στη ΔΗΜΑΡ.
Αφετέρου,πρόκειται για τα στελέχη και τους οπαδούς των πρώην εταίρων της ΔΗΜΑΡ στο κυβερνητικό σχήμα (αλλά και των πολιτικών σχημάτων που φιλοδοξούν να την αντικαταστήσουν στον συγκεκριμένο ρόλο). Το ενδιαφέρον τους δεν είναι άλλο από τη χρησιμότητα των βουλευτών της ΔΗΜΑΡ ενόψει της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Μπροστά στον κίνδυνο να δουν μέρος έστω της κοινοβουλευτικής ομάδας του ηττηθέντος κόμματος να καταλήγει στον πολιτικό χώρο από τον οποίο προέρχεται, έχουν επιδοθεί σε πλήθος αναλύσεων όπου το περίπου "βαθυστόχαστο" συνδυάζεται με απειλές και μειωτικούς χαρακτηρισμούς. Οι περισσότεροι από αυτούς μιλούσαν για "υπεύθυνη Αριστερά" τον Ιούνιο του 2012 και για "αριστερά του Ντόλτσε και του φραπέ" ένα χρόνο αργότερα.
Αυτή είναι η πολιτική που ερμηνεύει τα τεκταινόμενα με αποκλειστικό κριτήριο τη νομή εξουσίας ανάμεσα σε φατρίες, αγνοώντας θέσεις κι ιδεολογίας. Με άλλα λόγια είναι το πολιτικό παρελθόν της χώρας μας. Αυτό ακριβώς που μας έχει φέρει στη σημερινή δεινότατη θέση.
