Κάποτε ονομαζόταν Μίδεια και ήταν κτισμένη πάνω σε λόφο. Περίφημη για το Μαντείο του Τρυφωνίου. Αποτελούσε εμπορικό κόμβο στο δρόμο Πελοποννήσου-Μακεδονίας.Τώρα είναι η πόλη των νερών. Στα ταξίδια μου, έχω θαυμάσει καταρράκτες, πήγες κρύου νερού στα Ζαγοροχώρια, βάθρες κρυστάλλινου νερού στην Σαμοθράκη και άλλες παραδεισένιες περιοχές της Ελλάδας αλλά εδώ μαγεύτηκα. Ο ποταμός 'Ερκυνα ,με τις πηγές του στην περιοχή της Κρύας, προσδίδει στην πόλη μια ξεχωριστή φυσική ομορφιά ενώ ιστορικά ενίσχυσε σημαντικά την ανάπτυξη της βιομηχανίας, της βιοτεχνίας και της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Σήμερα ο ποταμός 'Ερκυνα με τις πηγές του στην περιοχή της Κρύας προσδίδει στην πόλη της Λιβαδειάς μια ξεχωριστή φυσική ομορφιά. Είναι ένα από τα λίγα ποτάμια στην Ελλάδα που έχει γυναικεία ονομασία .
Η Ερκύνα ήταν κόρη του Τροφωνίου Ήταν νύμφη, μία γυναικεία μορφή θεϊκής καταγωγής, ζούσε μέσα στην άγρια φύση, τραγουδούσε και χόρευε στα λιβάδια και στις πλαγιές, συνήθως κοντά στις πηγές των ποταμιών. Δεν ήταν αθάνατη και ήταν συντρόφισσα της Περσεφόνης, κόρης της θεάς Δήμητρας, πριν από την απαγωγή της δεύτερης από τον Πλούτωνα. Οι δύο κοπέλες έπαιζαν μια ημέρα με μια χήνα κοντά στην πόλη, στο άλσος του Τροφωνίου. Το πτηνό τους ξέφυγε και πήγε να κρυφτεί μέσα σε μια σπηλιά κάτω από μία πέτρα. Η Περσεφόνη σήκωσε την πέτρα για να πιάσει τη χήνα, οπότε μία πηγή ξεπετάχτηκε από τη γη: η πηγή της 'Ερκυνας Στα νερά της έρχονταν να λουστούν όλοι οι πιστοί που ζητούσαν χρησμό από το Μαντείο του Τροφωνίου, το οποίο βρισκόταν σε μικρή απόσταση.
Το ποτάμι της Έρκυνας δημιουργεί ένα μοναδικό σκηνικό ομορφιάς στο πέρασμά του. Ένα σημείο που ξεχωρίζει με σιγουριά είναι εκεί που βρίσκονται οι πηγές του. Η περιοχή των πηγών του ποταμού, είναι γνωστή ως Κρύα όπου και υπάρχει και το ομώνυμο χωριό. Η περιοχή , είναι φυσικό πάρκο, που βρίσκεται στην έξοδο φαραγγιού. Αποτελεί κύριο τόπο αναψυχής και περιπάτου, καθώς και πόλο έλξης τουριστών με κύρια χαρακτηριστικά τα αιωνόβια πλατάνια, τους μικρούς καταρράκτες και τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια. Διασχίζει τη Λιβαδειά, σμιλεύοντας κοιλώματα πάνω στα βράχια, προχωράει ήρεμα προκαλώντας ένα ευχάριστο βουητό. Πλαισιώνεται από αιωνόβια πλατάνια και εκπέμπει μία θετική ενέργεια και μία ατελείωτη γαλήνη. Οι δασωμένες κορυφές του Ελικώνα αποτελούν μία ανοικτή πρόσκληση για τους ορειβάτες και γενικά για τους φυσιολάτρες. Περπατώντας κοντά στο ποτάμι θα δεις μπροστά σου να ξεπροβάλλει μέσα από τα νερά το μαρμάρινο άγαλμα μιας γυναίκας. Είναι η δωρεά του Σπύρου Γουργιώτη το 2000 στην Λιβαδειά! Η Ερκύνα με την χήνα η κεφαλή μιας γυναίκας απαράμιλλης ομορφιάς. Περιπλανηθήκαμε για ώρα κοντά στο ποτάμι. Φεύγοντας είδαμε και το μνημείο του Αθανάσιου Διάκου που υπενθυμίζει στους τουρίστες τις μάχες κατά των τούρκων την διάρκεια της Επανάστασης. Σιγοτραγουδήσαμε το δημοτικό τραγούδια για τα 40 παλικάρια που πήγαν και πάτησαν την Τριπολιτσά και ας απέχει λίγο από τα ιστορικά γεγονότα .Δεν μας πειράζει καθόλου. Το αποτέλεσμα μετράει!
